Από που πήραν τα ονόματα τους γνωστά ποτάμια;

Η ένωση των ποταμών Μπρεγκ και Μπριγκάχ που σχηματίζουν τον Δούναβη - φωτογραφία

 

Από τα πρώτα μέρη που ονομάστηκαν από τους ανθρώπους ήταν τα ποτάμια. Πολλά από αυτά είναι τόσο παλιά, που η ιστορία των ονομάτων τους χάνεται στα βάθη της ιστορίας.

 

 

Δούναβης

Οι αρχαίοι Έλληνες τον ονόμαζαν Ίστρο. Στα λατινικά ήταν γνωστός ως Ντανούμπιους (Danubius) και Δανούβιος (Danuvius). Το όνομα Ντανούβιους (Dānuvius) είναι λέξη δανεική από την Συθιανή γλώσσα. Είναι ένα από τα ονόματα ποταμών που προέρχονται από τη λέξη της πρωτο-Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας *dānu, προφανώς όρο για τη λέξη "ποτάμι", αλλά επίσης είναι όνομα ενός πανάρχαιου κοσμικού ποταμού ή μιας ποτάμιας θεάς. Η λέξη από την οποία προέρχεται ίσως σημαίνει βίαιος, γρήγορος, απείθαρχος. Άλλα ονόματα ποταμών με την ίδια ετυμολογία είναι ο Ντον, ο Δνείπερος και ο Δνείστερος.


Νείλος

φωτογραφία

Η ονομασία είναι ελληνική και πιθανόν προέρχεται από την σημιτική ρίζα νάχαλ που σημαίνει κοιλάδα ή ποτάμια κοιλάδα, και κατ' επέκταση ποταμός. Το γεγονός ότι ο Νείλος, σε αντίθεση με άλλους μεγάλους γνωστούς ποταμούς, ρέει από τα νότια προς τα βόρεια, υπήρξε άλυτο μυστήριο για τους αρχαίους Αιγυπτίους και Έλληνες. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ονόμαζαν το ποταμό Αρ ή Αούρ (Κοπτικά Ιάρο), ή «μαύρο», από το χρώμα μεταφερόμενων από αυτόν ιζημάτων κατά τις πλημμύρες. Στην Οδύσσεια, ο Νείλος αναφέρεται με το όνομα Αίγυπτος (αρσενικό) και ομοίως η χώρα.


Τάμεσης

φωτογραφία

H αγγλική ονομασία Thames, από το μεσαιωνικό Temese, προέρχεται από την κέλτικη λέξη για τον ποταμό, Tamesas (*tamēssa), στα Λατινικά Τάμεσις και στη συνέχεια Tafwys στη σύγχρονη ουαλική γλώσσα. Η ονομασία σήμαινε μάλλον σκοτεινός και μπορεί να συγκριθεί με άλλες συγγενικές στην ιρλανδική γλώσσα (teimheal) και στα ουαλικά (tywyll "σκοτεινιά"). Ωστόσο, υπάρχουν και διαφορετικές θεωρίες. Η λέξη στα αγγλικά γραφόταν πάντοτε με σκέτο Τ. Κατά την Αναγέννηση έγινε th, που θύμιζε ελληνικά, προκειμένου να στηρίξει τη θέση ότι το όνομα προερχόταν από τον ποταμό Θύαμι στην Ήπειρο, απ' όπου λεγόταν ότι μετανάστευσαν οι πρώτες κελτικές φυλές.


Αμαζόνιος

Πανοραμική θέα ενός παραποτάμου του Αμαζονίου - φωτογραφία

Το όνομα «Αμαζόνιος» το έδωσε ο Ισπανός κατακτητής Φρανθίσκο ντε Ορεγιάνα (Francisco de Orellana), ο οποίος διέπλευσε τον ποταμό το 1541-1542. Στην πορεία του συνάντησε φυλές με γυναίκες που πολεμούσαν και για τον λόγο αυτό του έδωσε το όνομα «Αμαζόνιος» (Río de las Amazonas).


Γιανγκτσέ

Η πρώτη στροφή του Γιανγκτσέ στο Shigu στην επαρχία Γιουνάν, όπου ο ποταμός κάνει στροφή 180 μοιρών από το νότο προς βορρά - φωτογραφία

Οι Δυτικοί τον αποκαλούσαν Yangtze, στα κινέζικα "ωκεάνιο παιδί" και "Chang" που σημαίνει ποτάμι. Στην Κίνα ονομάζεται Chang Jiang, που σημαίνει "Μακρύ Ποτάμι" και το όνομα προέρχεται από την δυναστεία Sui (581-618).


Μισσισσιππής

Η πηγή του Μισσισσιππής στη λίμνη Itasca - φωτογραφία

Το όνομά του πιστεύεται ότι προέρχεται από τη λέξη misi-ziibi της γλώσσας Ojibwe που σημαίνει ο «μεγάλος ποταμός» (gichi-ziibi «μεγάλος ποταμός»). Αυτό που είναι σίγουρο είναι πως οι Γάλλοι εξερευνητές το 1666 τον κατέγραψαν σαν Messippi. Το 1798 το Κογκρέσο των ΗΠΑ ονόμασε τη νέα περιοχή με βάση την εκδοχή των Algonquin, "Mississippi".