Κυριακή 13 Μαρτίου 2022

Μερικά πράγματα που βρήκα στο διαδίκτυο αυτή την εβδομάδα: Se7, Vol 317 (-6)

 
 
 
Φράγμα Θησαυρού. Το μεγαλύτερο λιθόρριπτο φράγμα της Ελλάδας και των Βαλκανίων
 

Στα ορεινά της Δράμας, εκεί που η φύση έχει τη δυνατότητα να προσφέρει στον επισκέπτη τις αυθεντικότερες εικόνες ενός ισχυρά παρθένου χαρακτήρα, η παρέμβαση του ανθρώπου, ίσως και για μια από τις ελάχιστες φορές της, έχει καταφέρει να συνυπάρξει ορμονικά με αυτήν και να εντυπωσιάσει με το αποτέλεσμα το οποίο έχει δημιουργήσει.
Ξεκινώντας από το Παρανέστι και οδεύοντας βορειοδυτικά, ακολουθώντας την αντίθετη πορεία της ροής του ποταμού Νέστου, σε μια από τις προσφορότερες οδικές προσβάσεις, ο επισκέπτης θα συναντήσει δύο μοναδικά φράγματα, όπου το καθένα από αυτά κατέχει και από μια πρωτιά.
Το πρώτο από τα δύο, το επονομαζόμενο "Φράγμα της Πλατανόβρυσης"αποτελεί το πρώτο φράγμα από κυλινδρούμενο σκυρόδεμα για την παρασκευή του οποίου χρησιμοποιήθηκε ως βασικό υλικό η ιπτάμενη τέφρα των θερμοηλεκτρικών σταθμών της Πτολεμαΐδας, επιτυγχάνοντας έτσι μεγάλα οικονομικά οφέλη στη ΔΕΗ και σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη στο φυσικό τοπίο της περιοχής, ενώ η πρωτοποριακή αυτή κατασκευή, συγκρατεί στην τεχνητή λίμνη που δημιουργήθηκε μια ποσότητα νερού της τάξης των 90.000.000 κυβικών μέτρων.  
Περί τα 7,5 χιλιόμετρα σε ευθεία γραμμή (12 οδικά χιλιόμετρα) βορειοδυτικά, το δεύτερο φράγμα, αυτό του Θησαυρού, κλέβει την παράσταση με τη δική του πρωτιά, όντας το μεγαλύτερο λιθόρριπτο φράγμα των Βαλκανίων και ένα από τα ψηλότερα γεωφράγματα της Ευρώπης.
Πρόκειται για ένα ψηλό χωμάτινο φράγμα ύψους 175 μέτρων με αδιαπέραστο αργιλικό πυρήνα, το οποίο άρχισε να λειτουργεί το 1997. Η παλιά-ώριμη κοιλάδα του Νέστου, μέσα στην οποία ο ποταμός έχει "εγκιβωτιστεί" και έχει διανοίξει μια νέα βαθύτερη και απότομη κοιλάδα, αποτέλεσε την προσφορότερη λύση για την κατασκευή του φράγματος. Η τεχνητή λίμνη που δημιουργήθηκε εισχωρεί σε αυτές τις κοιλάδες του ποταμού, ανάντη του φράγματος, έως τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, συγκρατώντας μία ποσότητα νερού της τάξης των 700.000.000 κυβικών μέτρων. Το βάθος της λίμνης φτάνει τα 147 μέτρα στη λεκάνη του φράγματος και έχει έκταση 16 τετραγωνικά χιλιόμετρα.
Στη λεκάνη του φράγματος και σε υψόμετρο από 310 ως 330 μέτρα, βρίσκεται ο πύργος υδροληψίας μέσω του οποίου το νερό οδηγείται στον υπόγειο ΥΗΣ Θησαυρού και εξέρχεται στη διώρυγα φυγής στην κοίτη του Νέστου, κατάντη αυτού, σε υψόμετρο 220 μέτρα, καταλήγοντας στο φράγμα της Πλατανόβρυσης.
Τα δύο αυτά φράγματα συμπληρώνουν το ένα το άλλο, όπου πέρα από τη δυνατότητα επανάχρησης των υδάτων που απελευθερώνονται από το φράγμα Θησαυρού, υπάρχει και η ταυτόχρονη δυνατότητα άντλησης του νερού από την τεχνητή λίμνη της Πλατανόβρυσης. Αυτό βέβαια φέρει σαν αποτέλεσμα ένα παράδοξο φαινόμενο, όπου η θερμοκρασία της επιφάνειας του νερού της λίμνης της Πλατανόβρυσης σε περιόδους του έτους (Θέρος) να έχει τις ψυχρότερες θερμοκρασίες (6.7°C), μιας και οι εισροές γίνονται από ένα ενδιάμεσο βάθος του ανάντη ταμιευτήρα του Θησαυρού και οι εκροές επίσης από ένα ενδιάμεσο βάθος από την Πλατανόβρυση.
Η κατάσταση αυτή βαθμιαία ίσως επηρεάσει το μικροκλίμα της παραλίμνιας ζώνης στην δελταϊκή πεδιάδα, όμως μια νέα κατασκευή και λειτουργία κατάντη της Πλατανόβρυσης αναμένεται να εξομαλύνει τα προβλήματα αυτά.
Ότι και να συμβεί όμως, το αποτέλεσμα της κατασκευής των δύο αυτών φραγμάτων, αποτελεί από μόνο του ένα υπέροχο θέαμα το οποίο πλαισιώνεται από τη μαγεία της φύσης. Και σαν η παλέτα των εποχών διαφοροποιεί τα χρώματα αυτά, οι εντυπωσιακές εικόνες που αποτυπώνονται στο βλέμμα του επισκέπτη, αν μη τι άλλο, μένουν πραγματικά αξέχαστες... 
 
 
Αγία Θεοδώρα Βάστα Αρκαδίας.Το εκκλησάκι θαύμα που αψηφά τους νόμους της φυσικής.
 

Λίγα χιλιόμετρα μακριά από την Μεγαλόπολη Αρκαδίας και κοντά στο γραφικό και πανέμορφο χωριό του Ίσαρη βρίσκεται το πιο περίεργο εκκλησάκι του κόσμου.
Ένα εκκλησάκι μικροσκοπικό που η φήμη του όμως συναντάται στα πέρατα του κόσμου μιας και κυριολεκτικά αψηφά και καταργεί τους νόμους της φυσικής.
Πρόκειται για ένα μικρό θαύμα που προσελκύει την προσοχή των επισκεπτών καθώς δεκαεφτά μεγάλα δέντρα ξεπηδούν από την στέγη ενός μικρού πέτρινου ναϊδρίου την ώρα που από τα θεμέλιά της αναβλύζουν τα νερά ενός κεφαλαριού.
Οι ρίζες των δέντρων δεν είναι ορατές και διακρίνονται μόνο οι κορμοί και τα κλαδιά που περνούν μέσα από τους τοίχους και τη στέγη.
Το όμορφο εκκλησάκι έχει μπει στο βιβλίο Γκίνες ως «θαυμαστό ναΐδριο».
Σύμφωνα με τη θρησκευτική παράδοση ο αριθμός των δέντρων είναι όσα τα χρόνια της Αγίας Θεοδώρας όταν πέθανε.
Ο θρύλος λέει ότι στο σημείο όπου εκτελέστηκε, το αίμα της έγινε ποτάμι και τα μαλλιά της δένδρα.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι το μοναδικό φαινόμενο δεν έχει λογική εξήγηση, καθώς το βάρος των πλατανιών σε άλλη περίπτωση θα είχε γκρεμίσει το μικρό ξωκκλήσι ή θα είχε ανατρέψει τη στέγη του.
Η επιστήμη προσπάθησε να εξηγήσει το θαύμα. Το καλοκαίρι του 1996, η Διεύθυνση Αναστηλώσεων Βυζαντινών και ΜεταΒυζαντινών Μνημείων ζήτησε από το Εργαστήριο Γεωφυσικής του Πανεπιστημίου Πάτρας, να διερευνήσει ενδεχόμενο στατικό πρόβλημα.
Τότε πραγματοποιήθηκε ένας πρωτοποριακός για την εποχή έλεγχος με τομογραφία γεωραντάρ και ηλεκτρική τομογραφία.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το ριζικό σύστημα των δένδρων έχει διεισδύσει στην πέτρινη κατασκευή των τοίχων, δημιουργώντας κενά. Μέσω αυτών φτάνει στο έδαφος, δημιουργώντας στην πραγματικότητα ένα πλέγμα που κρατάει το κτίριο όρθιο.
Ακολούθησαν εργασίες αποκατάστασης (1998-1999) στις οποίες έγινε καθαρισμός και αρμολόγηση της τοιχοποιίας χωρίς τσιμεντενέσεις, ώστε να μην ξεραθούν οι ρίζες των δένδρων.
Η εκκλησία είναι βυζαντινή και ανεγέρθηκε τον 12 αιώνα μ.Χ. προς τιμή της Αγίας Θεοδώρας που εκτελέστηκε στην περιοχή. Έχει μόλις τέσσερα μέτρα πλάτος και πέντε μέτρα μήκος. 
 
 
Τζων Φιλ Ελλάς... το εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο της Σταυρούπολης με τη μεγάλη ιστορία
 

Μέσα από μια ζοφερή εικόνα εγκατάλειψης, μπορεί ο οποιοσδήποτε να αναβιώσει το δικό του παρελθόν, προσθέτοντας τις δικές του ασπρόμαυρες εικόνες μιας άλλης εποχής. Και σαν παρατηρήσει καλύτερα, οι θύμησες θα ανασυρθούν από τα βάθη του μυαλού, ενώ τα χρώματα που κάποτε είχαν ξεβάψει θα πάρουν έστω και για λίγο τη δική τους έντονη παλέτα της ανάμνησης.
Η αλήθεια είναι ότι πίσω από την εικόνα του εγκαταλελειμμένου εργοστασίου στην Σταυρούπολη της Ξάνθης, υπάρχει μια πολύ μεγάλη ιστορία που αφορά στην ελληνική βιομηχανία. Κονδύλια, μετεγκαταστάσεις εργοστασίων σε ακριτικές περιοχές, αποζημιώσεις, χρεωκοπίες, και πολλά ακόμα που λίγοι γνωρίζουν και πολλοί αγνοούν. Η ιστορία λοιπόν πίσω από το εργοστάσιο ΤΖΩΝ-ΦΙΛ-ΕΛΛΑΣ ΑΕ, δεν διαφέρει και πολύ από κάποιες άλλες με την ίδια πορεία και κυρίως τον ίδιο επίλογο. Όμως η πραγματικότητα δεν παύει να προκαλεί θλίψη.
Ο Ιωάννης Φιλιππίδης -«κύριος Τζον» για τους φίλους του- υπήρξε ένας αυτοδημιούργητος επιχειρηματίας από πρόσφυγες γονείς. Δημιούργησε διάφορες εταιρείες παραγωγής υφασμάτων και πρωτοπόρησε φτιάχνοντας τις πρώτες μοκέτες στην Ελλάδα με την ταπητουργία ΜΑΡΑΘΩΝ και την ΤΖΩΝ-ΦΙΛ-ΕΛΛΑΣ Α.Ε. στον Ταύρο Αθηνών. Μοκέτες σε 7 διαφορετικούς τύπους, μοκέτες εμπριμέ, κουρτίνες, διάδρομοι διαφόρων χρωμάτων με υψηλή για την εποχή ποιότητα και βέβαια ανταγωνιστικές τιμές, με μια αξιοθαύμαστη πρόοδο μέχρι το 1975. Όμως τον Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου, η φωτιά που ξέσπασε στο εργοστάσιο στον Ταύρο, δεν έγινε δυνατό να σβήσει από την πυροσβεστική, μιας και το σύνολο, σχεδόν, των δυνάμεών της βρίσκονταν στην Ηλεία όπου είχαν ξεσπάσει μεγάλες φωτιές.
Κάτι η μικρή σχετικά αποζημίωση από τις ασφάλειες, κάτι τα επενδυτικά κίνητρα της τότε κυβέρνησης για μετεγκατάσταση σε ακριτικές περιοχές, οδήγησαν τον Ιωάννη Φιλιππίδη στη δημιουργία νέου εργοστασίου στη βόρεια Ελλάδα. Οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν στην ακριτική Σταυρούπολη Ξάνθης με τους 400 μόνιμους κάτοικους, σε μια εποχή που ακόμα και η μετακίνηση οποιουδήποτε οχήματος απαιτούσε στρατιωτική άδεια, έδωσε νέο αέρα στην περιοχή. Σχεδόν ολόκληρο το χωριό δούλεψε στο εργοστάσιο μοκέτας, ενώ τα μικρά παιδιά των εργαζομένων ανακάλυψαν νέα παιχνίδια για να περνούν τον χρόνο τους, παιχνίδια που το ίδιο το εργοστάσιο έκανε δώρο κατά τις περιόδους των εορτών στους εργαζόμενους.
Όμως στα τέλη της δεκαετίας του ’80, παίχτηκε και η τελευταία πράξη χρεοκοπίας του εργοστασίου. Το ποιος πραγματικά χρεοκόπησε από το κλείσιμο του εργοστασίου είναι ένα άλλο κεφάλαιο. Όμως, τριάντα ολόκληρα χρόνια μετά, το κουφάρι του εργοστασίου της Σταυρούπολης, μέσα στην σκοτεινιά του, στέκεται ακόμα εκεί θυμίζοντας μια άλλη εποχή… μια εποχή που μέσα από τις καθημερινές δυσκολίες των ανθρώπων, ξεπηδούσε μια διαφορετική ομορφιά με ξέγνοιαστες στιγμές, που μπορεί τότε να μην ήμασταν στην θέση να τις κατανοήσουμε, όμως σήμερα καταλαβαίνουμε το πόσο πολύτιμες υπήρξαν…

 
Το παλιό εργοστάσιο πορσελάνης που έφερε το ρεύμα στη Νέα Μάκρη
 

Το παλιό εργοστάσιο πορσελάνης που η καμινάδα του ακόμα στέκει όρθια στην Ν. Μάκρη, αποτελεί σύμβολο μιας άλλης εποχής. Όταν το ρεύμα ήταν μια άγνωστη πολυτέλεια για τον προσφυγικό οικισμό. Το εργοστάσιο χτίστηκε το 1950 από τον Χαρίτωνα Τριανταφυλλόπουλο και ξεκίνησε την λειτουργία του το 1952. Για παραπάνω από δέκα χρόνια παρήγαγε αντικείμενα πορσελάνης για ηλεκτρολογική χρήση, πυρότουβλα και άλλα πυρίμαχα προϊόντα. Η ΔΕΗ, για μεγάλο χρονικό διάστημα, προμηθευόταν ηλεκτρολογικό υλικό από το εργοστάσιο. Η λειτουργία του σταμάτησε οριστικά το 1969 λόγω αδυναμίας αποπληρωμής των τραπεζικών δανείων. Η Νέα Μάκρη ιδρύθηκε το 1924, όταν έφτασαν οι πρώτοι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Τις πρώτες δεκαετίες ήταν καθαρά ένας αγροτικός οικισμός, η πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια εκβιομηχάνισης έγινε πολλά χρόνια αργότερα από τον επιχειρηματία Χαρίτωνα Τριανταφυλλόπουλο, που δημιούργησε το 1950 το εργοστάσιο. Η λειτουργία του εργοστασίου στη Νέα Μάκρη είχε ως αποτέλεσμα την σταδιακή οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Οι νέες θέσεις εργασίας στο εργοστάσιο,  ενίσχυσαν τα εισοδήματα των ντόπιων και ταυτόχρονα έκαναν την εμφάνισή τους νέα καταστήματα, όπως ταβέρνες, εμπορικά, μαγαζιά με είδη ρουχισμού και ηλεκτρικών ειδών. Η πιο σημαντική εξέλιξη όμως, ήταν η ηλεκτροδότηση. Το εργοστάσιο κατάφερε να παρέχει ηλεκτρισμό τόσο στα σπίτια όσο και στα καταστήματα της περιοχής. Προς τα τέλη της δεκαετίας του ’60, το 1969, οι μηχανές σταμάτησαν να δουλεύουν και το εργοστάσιο έβαλε λουκέτο. Τα υπέρογκα τραπεζικά δάνεια  οδήγησαν σε λουκέτο. Σήμερα, οι εγκαταστάσεις του εργοστασίου παραμένουν ερειπωμένες και το φουγάρο, που είναι ευδιάκριτο από μακρυά, αποτελεί σύμβολο της εποχής που Ελλάδα έβγαινε από την φτώχεια και το σκοτάδι.
 
 
Το γεφύρι που διέσχιζαν οι αρχαίοι πάνοπλοι Σπαρτιάτες
 

Θα το πιστεύατε εάν κάποιος σας έλεγε πως λίγα χιλιόμετρα έξω από την Σπάρτη εδώ και 2.000 χρόνια στέκει όρθιο ένα πέτρινο τοξοτό γεφύρι που κάποτε διέσχιζαν αρχαίοι πάνοπλοι Σπαρτιάτες πολεμιστές.
Ο μύθος αναφέρει πως αυτό το γεφύρι διέσχισε ο Πάρης όταν ξεκίνησε να πάει στην Τροία για να διεκδικήσει την Ωραία Ελένη.
Δεκαπέντε χιλιόμετρα νότια της Σπάρτης, κοντά στους πρόποδες του Ταϋγέτου, βρίσκεται η κωμόπολη του Ξηροκαμπίου, μια πανέμορφη κωμόπολη «πνιγμένη στο πράσινο».
Στην έξοδο του φαραγγιού του Ανακώλου, του οποίου ρέει ο ποταμός Ερασίνος (Ρασίνα), ο επισκέπτης μένει έκθαμβος στο αντίκρισμα του γεφυριού που ενώνει τις 2 όχθες. Πρόκειται για ένα ανεπανάληπτης πραγματικά δομικής κατασκευής γεφύρι ηλικίας 2.000 χρόνων που χρησιμοποιείται κανονικότατα ως σήμερα, πάνω από τον αρχαίο δρόμο Σπάρτης - Καρδαμύλης.
Λέγεται πως είναι το αρχαιότερο σε λειτουργία γεφύρι της Ευρώπης. Έχει κτιστεί από τους Σπαρτιάτες, την εποχή που ο Αύγουστος (τέλη 1ου π.χ. αιώνα) τους παραχώρησε την Καρδαμύλη ως επίνειο.
Ονομάστηκε από τους χριστιανούς «Ελληνικό», έργο δηλαδή των αρχαίων Ελλήνων και από τους κατοίκους της γύρω περιοχής «Καμάρα».
Ο λαός το συνδύασε με την φυγή προς την Τροία της ωραίας Ελένης και την εμφάνιση τη νύχτα του φαντάσματος της γυναίκας του πρωτομάστορα, η οποία θυσιάστηκε για να θεμελιωθεί το γεφύρι…
Φέρει μία στρώση καμαρόλιθων, η διάμετρος της καμάρας του υπολογίζεται στα περίπου 4 μ., ενώ το κατάστρωμα, ο διάδρομος διάβασης, είναι επίπεδος.  
Η άψογη μηχανική του δεν αλλοιώνεται από τις υποστηρικτικές κατασκευές που έχουν γίνει στο πέρασμα των αιώνων, ιδίως στο αριστερό τμήμα του κατά τον 17ο αιώνα.  
Κατά την τοπική παράδοση αναφέρονται 3 μύθοι για το γεφύρι:
Ο 1ος μύθος αναφέρει ότι: από το γεφύρι αυτό πέρασε ο Πάρις, γιος του Πριάμου με την ωραία Ελένη του Μενέλαου, κατευθυνόμενοι προς την νησίδα Κρανάη του Γυθείου, απ’ όπου απέπλευσαν προς Τροία.
Ο 2ος μύθος αναφέρει ότι: από το ίδιο γεφύρι πέρασε ερχόμενος από την Καρδαμύλη μέσα από τον Ταΰγετο, ο γιος του Αχιλλέα, Πύρρος ή αλλιώς Νεοπτόλεμος για να πάει στην Σπάρτη να παντρευτεί την κόρη του Μενέλαου και της Ελένης, Ερμιόνη.
Ο 3ος μύθος αναφέρει ότι: ο Τηλέμαχος πέρασε από αυτό το γεφύρι ερχόμενος απ’ την Πύλο, το βασίλειο του Νέστορα για να πάει στην Σπάρτη να ρωτήσει τον Μενέλαο για τον πατέρα του Οδυσσέα.
 
 
Πολύ καλή επιλογή!
 

Τα Μετέωρα στα λευκά
 



από: newsbeast.gr
 
 
Η Πεντέλη, το πιο αττικό βουνό, η ιστορία και τα μυστικά της
 

Η Πεντέλη (ύψους 1.109 μ.), «το όμορφο βουνό», όπως την αποκαλεί ο Κώστας Κρυστάλλης, «το πιο θαυμάσιο, το πιο αττικό βουνό», όπως τη χαρακτηρίζει ο Η. Βενέζης, «η γεννήτρα ενός Ολύμπου», όπως την εξυμνεί ο Παλαμάς, υψώνεται στα βορειανατολικά της Αττικής και μαζί με τα όρη Πάρνηθα, Υμηττό και Αιγάλεω, αγκαλιάζει το λεκανοπέδιο των Αθηνών. - στο: athensvoice.gr
 

Οι άγνωστοι καταρράκτες της Βοιωτίας
 

Έναν κρυμμένο θησαυρό «κρύβει» η Βοιωτία, τον οποίο οι περισσότεροι έχουν ξεκινήσει να ανακαλύπτουν τα τελευταία χρόνια. Είναι οι καταρράκτες της Πέτρας, που βρίσκονται λίγο έξω από το ομώνυμο χωριό του δήμου Αλιάρτου. - στο: newsbeast.gr
 
 
Το καμαράκι του Παπαδιαμάντη
 


Ο Παπαδιαμάντης δυσκολευόμενος να πληρώσει το νοίκι του σπιτιού του και με κακή κατάσταση υγείας κατέφυγε στις αρχές της δεκαετίας του 1880 στον ναό των Αγίων Αναργύρων στου Ψυρρή, όπου δούλευε ως νεωκόρος ο καλόγερος Νήφων, ο οποίος καταγόταν από τη Σκιάθο και ήταν παιδικός του φίλος. Ο Νήφων τού προσέφερε φιλοξενία στο ίδιο καμαράκι που κοιμόταν και ο ίδιος στον περίβολο της εκκλησίας. - στο: greecewithin.com
 
 
7 από τα πιο σημαντικά βιομηχανικά τοπόσημα της Αθήνας
 

Κτίρια βαριά σε τόνους και ιστορία, τα οποία διασώθηκαν απ’ τα σαγόνια της μπουλντόζας και τη φούρια της κατεδάφισης, αποτελώντας σήμερα τους λίγους ζωντανούς μάρτυρες της βιομηχανικής εξέλιξης στην πόλη. - στο: oneman.gr
 
 
Το μυστήριο της γοργόνας-μούμιας ηλικίας 300 ετών θα εξηγηθεί σύντομα
 

Ο μύθος λέει πως το 1736 κοντά στο νησί Shikoku της Ιαπωνίας, ένας ψαράς έπιασε στα δίχτυα του μία τρομακτική γοργόνα την οποία πούλησε σε μία πλούσια οικογένεια. Η πεποίθηση ήταν πως όποιος έτρωγε ένα κομμάτι από το σώμα της γοργόνας θα ζούσε για πάντα. Με κάποιον τρόπο που παραμένει άγνωστος, η γοργόνα-μούμια κατέληξε σε ένα κουτί σε ένα ναό στην επαρχία Okayama της Ιαπωνίας, όπου για αιώνες λατρευόταν εξαιτίας των υποτιθέμενων θεραπευτικών ιδιοτήτων της. - στο: unboxholics.com
 
 
Μέχρι την επόμενη εβδομάδα...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου