Τρίτη 4 Ιανουαρίου 2022

Το ανάγλυφο ενός σκύλου που λάμπει επειδή το χαϊδεύουν οι περαστικοί


Ίσως το γεγονός ότι υπάρχουν μνημεία και αγάλματα που αποτίουν φόρο τιμής στον καλύτερο φίλο του ανθρώπου, τον σκύλο, δεν αποτελεί έκπληξη.
 
 

Στην Ιαπωνία, για παράδειγμα, υπάρχει το διάσημο άγαλμα του Χάτσικο. Όμως, σε ένα άλλο μέρος του κόσμους υπάρχει και ένας άλλος αγαπημένος σκύλος. Οι τουρίστες που περνούν την μεσαιωνική, κύρια γέφυρα του Καρόλου στην Πράγα, έλκονται συχνά από ένα συγκεκριμένο σκυλί που βρίσκεται σε ένα χάλκινο ανάγλυφο στην βάση ενός αγάλματος του Αγίου Ιωάννη του Νέπομουκ. Στο ανάγλυφο, στο προσκήνιο εμφανίζεται ένας ιππότης, ο οποίος χαϊδεύει απαλά το πιστό του κυνηγόσκυλο. Ο σκύλος είναι τόσο αγαπητός από τους περαστικούς που έχει αποκτήσει ένα χρυσαφί χρώμα λόγω του ότι το χαϊδεύουν.
 
Για να μάθουμε την ιστορία πίσω από αυτή την παράδοση, πρέπει να ταξιδέψουμε στην Πράγα του 14ου αιώνα, όπου,  πρώτα θα μάθουμε την ιστορία της γέφυρας και του αγίου.
 
Αγάλματα στη γέφυρα του Καρόλου στην Πράγα
 
Η Γέφυρα του Καρόλου βρίσκεται πάνω από τον ποταμό Μολδάβα στην Πράγα στην Τσεχική Δημοκρατία. Το μεσαιωνικό πέτρινο γεφύρι κατασκευάστηκε μεταξύ του 1357 και του 1402, με εντολή του βασιλιά Καρόλου Δ' της Βοημίας, ο οποίος έγινε επίσης αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αργότερα, ο γιος του, βασιλιάς της Βοημίας, Βεντσεσλάβος Δ' o Οκνηρός, συνέχισε το έργο. Η γέφυρα στέκει μέχρι και σήμερα και είναι διακοσμημένη με αγάλματα που προστέθηκαν τον 17ο και 18ο αιώνα, ενώ οι τουρίστες συρρέουν εκεί, καθώς βρίσκεται σε έναν περίπατο ανάμεσα στην Παλιά Πόλη και το Κάστρο της Πράγας.
 
Το παλαιότερο από αυτά τα αγάλματα είναι ένα χάλκινο που χρονολογείται από το 1683. Στην κορυφή ενός βάθρου βρίσκεται η αναπαράσταση του μεσαιωνικού Ρωμαιοκαθολικού αγίου γνωστού ως Άγιος Ιωάννης του Νέπομουκ. Ο ιερέας έζησε από το 1345 έως το 1393 περίπου, που συνέπεσε σε μεγάλο βαθμό με την κατασκευή της γέφυρας. Σύμφωνα με την αγιογραφία του, ο Ιωάννης ήταν εξομολογητής της Βασίλισσας της Βοημίας. 
 
Το άγαλμα του Αγίου Ιωάννη του Νέπομουκ είναι ένα από τα παλαιότερα στη Γέφυρα του Καρόλου στην Πράγα

Το σημείο που βρίσκεται το άγαλμα είναι το μέρος απ' όπου ρίχτηκε οι Ιωάννης στον ποταμό. Όταν ο θυμωμένος και ζηλιάρης βασιλιάς ζήτησε να μάθει τι είπε η βασίλισσα στην εξομολόγησή της, ο Ιωάννης αρνήθηκε να το αποκαλύψει και ο βασιλιάς -πιθανότατα ο Βεντέσλαβος Δ'- τον πέταξε στον ποταμό Μολδάβα για να πνιγεί. Αν και αγιοποιήθηκε τον 18ο αιώνα, φαίνεται ότι ο Ιωάννης του Νέπομουκ έγινε γρήγορα σεβαστός ως μάρτυρας για το ιερό απόρρητο του εξομολογητικού και έγινε σύμβολο της αντίστασης της εκκλησίας στην καταπάτηση από τα μοναρχικά κράτη.
 
Το ανάγλυφο που δείχνει το μαρτύριο του Αγίου Ιωάννη του Νέπομουκ 
 
Λίγο πριν αγιοποιηθεί επίσημα, ο Ιωάννης τιμήθηκε στη Γέφυρα του Καρόλου. Το άγαλμά του διαθέτει ένα στέμμα πέντε αστέρων, έναν φοίνικα (σύμβολο του μαρτυρίου) και έναν σταυρό. Κάτω από τη φιγούρα του βρίσκονται δύο χάλκινες πλάκες, πράσινες πλέον λόγω των χρόνων και της έκθεσης στα στοιχεία της φύσης. Η μια παρουσιάζει τη σκηνή του μαρτυρίου του. Ο μύθος λέει ότι αν κάποιος αγγίξει τον ιερέα που πέφτει -ακόμα και τη βασίλισσα στη γέφυρα- είναι καλή τύχη. Όπως αυτά τα δύο σημεία, στην άλλη πλάκα απεικονίζεται ένας σκύλος και λόγω της τριβής έχει αποκτήσει σε μια χρυσή λάμψη.

Στην πλάκα που εμφανίζει ο ιππότης και ο σκύλος, είναι λίγο ασαφές γιατί απεικονίζεται ο σκύλος, καθώς, στην ζωή του αγίου, δεν αναφέρεται κανένα τέτοιο ζώο. Οι ειδικοί στους θρύλους της γέφυρας εικάζουν ότι ο ιππότης και ο σκύλος μπορεί να αντιπροσωπεύουν την πίστη και το καθήκον, που ο ιερέας κάποτε υποστήριξε σθεναρά. Είναι ενδιαφέρον ότι, σε παλιές φωτογραφίες, ο σκύλος δεν λάμπει, κάτι που υποδηλώνει ότι το χάιδεμα είναι μια καινοτομία του 20ου αιώνα, παρά την ηλικία του αγάλματος.
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου