Ένα "μυστικό" μουσείο με αντίκες στον Σηκουάνα

 

Στο Παρίσι, στις όχθες του Σηκουάνα, στον αριθμό 25, ανάμεσα στο Musée D'Orsay και το Assemblée Nationale, βρίσκεται ένα αρχοντικό, που πιθανότατα οι περαστικοί να το έχουν δει δεκάδες φορές. Επίσης πιθανότατα, δε θα ξέρουν ότι μπορούν να χτυπήσουν το κουδούνι της πόρτας και να περιπλανηθούν.

 

 

 

Δίπλα στην πόρτα υπάρχει μια δυσδιάκριτη πλάκα. Αν κάποιος επισκέπτης, συλλέκτης ή λάτρης της τέχνης χτυπήσει το κουδούνι, θα ανοίξει κάποιος από την οικογένεια Kugel. Στο εσωτερικό θα δει εντυπωσιακούς πίνακες ζωγραφικής, έπιπλα και αντικείμενα τέχνης που περιμένουν σε ένα μυστικό μουσείο και τα οποία μπορεί κάποιος να πάρει στο σπίτι του -με κάποια τιμή, φυσικά.

 

 

Η ιστορία της Galerie Kugel ξεκινά στην προεπαναστατική Ρωσία, όπου ο Joseph Kugel έγινε ωρολογοποιός για να φροντίσει τη συλλογή από αντίκες ρολόγια του πατέρα του. Οι γενιές πέρασαν και η γκαλερί μεταδόθηκε από τη μια στην άλλη και επεκτάθηκε για να συμπεριλάβει μια μεγάλη ποικιλία από αντίκες. Το 1924 η οικογένεια εγκατέλειψε τη Ρωσία και άνοιξε την γκαλερί στο Παρίσι. Σήμερα, διευθύνεται από τα αδέρφια Nicolas και Alexis Kugel, ενώ η Laura Kugel -της έκτης γενιά-, είναι η ξεναγός.

Η γκαλερί είναι γνωστή για τους εκλεκτούς πελάτες της. Τα ελεύθερα πρωινά του, ο Yves Saint Laurent περνούσε από εκεί και έπαιρνε αντικείμενα για να τα προσθέσει στα ράφια της τεράστιας συλλογής του με τον Pierre Bergé (συνιδρυτής του οίκου και συνεταίρος του σχεδιαστή μόδας, ενώ για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα υπήρξε και σύντροφός του στη ζωή). Άλλοι πελάτες ήταν ο Γάλλος αριστοκράτης και σχεδιαστής μόδας Hubert de Givenchy, οι Ροκφέλερ και οι Γκέτι. Παρ' όλα αυτά, η γκαλερί παρέμεινε μια οικογενειακή επιχείρηση, που δεν επικεντρώνεται στην αύξηση των πωλήσεων, αλλά στην αγορά εκλεκτών πραγμάτων που πραγματικά τους ενδιαφέρουν.

 

Το Hôtel Collot, το όμορφο αρχοντικό σε παλλαντιανή αρχιτεκτονική χτίστηκε το 1840 από τον αρχιτέκτονα Louis Visconti, περισσότερο γνωστό για το έργο του στο σιντριβάνι μπροστά από την εκκλησία του Αγίου Σουλπικίου (Saint-Sulpice) και τον τάφο του Ναπολέοντα στο Μέγαρο των Απομάχων (Invalides). Αρχικά χτίστηκε για τον επικεφαλής του γαλλικού νομισματοκοπείου Jean-Pierre Collot, αλλά άλλαξε χέρια αρκετές φορές από τη δεκαετία του 1850 έως σήμερα, ενώ χρησίμευσε και ως ισπανική πρεσβεία πριν τελικά περάσει στην οικογένεια Kugel το 2004.

 

Αρχικά, υπάρχει ένα σύγχρονο τμήμα της γκαλερί, που προστέθηκε το 2016, και λειτουργεί ως παράρτημα, όπου η οικογένεια θέλει να διατηρήσει διάφορα αντικείμενα αξίας, όπως ένα εντυπωσιακό τραπέζι pietra dura, ένα αντικείμενο σε στιλ φλωρεντίνικης μαρκετερί (παραδοσιακή διακοσμητική τέχνη που περιλαμβάνει την κοπή και τη συναρμολόγηση διαφόρων φύλλων, είτε ξύλου σε ποικίλα χρώματα και σχέδια, χωρίς ή/και με σπάνια φυσικά υλικά όπως, κόκκαλο χελώνας, φύλλα χαλκού, μπρούτζου, ασημιού και φίλντισι κ.ά.).

Η γκαλερί ειδικεύεται σε αντικείμενα Kunstkammer ή ερμάρια περίεργων αντικειμένων. Στην συλλογή υπάρχουν κύπελλα Ναυτίλου, τρόπαια της Εποχής της Εξερεύνησης τον 15ο αιώνα, όταν αριστοκράτες και διανοούμενοι ξετρελαίνονταν με δισκοπότηρα από πολύτιμα κοχύλια τοποθετημένα και χαραγμένα από χρυσοχόους. Αυτά τα κύπελλα, σύμβολα πλούτου και κοσμικότητας, μεταφέρονταν στην Ευρώπη από τον Νότιο Ειρηνικό και τοποθετούνταν σε "Wunderkammer", ολόκληρα δωμάτια αφιερωμένα στην επίδειξη περίτεχνων και σπάνιων ευρημάτων από όλο τον κόσμο.

 

Συλλογή από κλεψύδρες της Galerie Kugel

 

Επίσης εκτίθενται -και είναι προς πώληση- διακοσμημένες ταμπακιέρες, ένα κέρατο φάλαινας μονόκερου και ένα αυγό με επένδυση από χρυσό -δυο ίδια τέτοια αυγά βρίσκονται στο Μουσείο Ερμιτάζ ως μέρος της ρωσικής βασιλικής συλλογής. Καθώς αυτά τα αυγά προηγούνται των αυγών Φαμπερζέ, εικάζεται ότι μπορεί να τα ενέπνευσαν.

Αν κάποιος περάσει από το σύγχρονο τμήμα στο αρχικό Hôtel Collot, η Laura εξηγεί ότι απ' όταν προωτοσκέφτηκαν την γκαλερί τον 19ο αιώνα, η οικογένεια πάντα αναζητούσε αντικείμενα που ταιριάζουν στο προσωπικό γούστο της αντί για τις τάσεις στην αγορά αντικών. Για παράδειγμα, εξακολουθούν να ειδικεύονται στα ρολόγια, αλλά όχι σε οποιαδήποτε ρολόγια. Το 2016 η γκαλερί φιλοξένησε μια έκθεση με τίτλο "A Mechanical Bestiary Automaton Clocks of the Renaissance".

 

Τα αυτόματα ρολόγια, ουσιαστικά αυτοκινούμενα μηχανήματα 250 ετών, εξοπλισμένα με πολύπλοκα συστήματα προγραμματισμού (προ του ηλεκτρισμού), διασκέδαζαν τους γαλαζοαίματους και έθεσαν βαθιά φιλοσοφικά ερωτήματα για το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης ακόμη και τότε. Η Galerie Kugel διαθέτει ένα ολόκληρο δωμάτιο γεμάτο από αυτά.

 

Ένα ράφι πάνω από ένα τζάκι είναι διακοσμημένο με μωσαϊκά μινιατούρες με ασορτί βάζα του Τζάκομο Ραφαέλι. Οι Kugel έχουν ταλέντο στην απόκτηση αντικειμένων και τέχνης που δεν ποτέ κανείς δεν έχει ούτε σε μουσεία. Η γκαλερί είναι γνωστή για τη συλλογή διακοσμητικών τεχνών του 18ου αιώνα, τις οποίες συχνά πουλούν σε μουσεία όπως το Λούβρο και το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Ιδιαίτερα εντυπωσιακά είναι τα γραφεία με απλίκες για κηροπήγια, κρυμμένους μοχλούς και κρυφές θήκες για την αποθήκευση μυστικών.

 

Μια πιο μοντέρνα πινελιά φαίνεται σε ένα δωμάτιο που διαθέτει επιχρυσωμένα μωσαϊκά πάνελ από το δάπεδο μέχρι την οροφή του ζωγράφου της Art Deco, José Maria Sert. Θαμώνας των κοινωνικών καφέ της δεκαετίας του 1930, ο Sert ζωγράφισε τις τοιχογραφίες στο Rockefeller Plaza της Νέας Υόρκης.

Το τελευταίο τμήμα της γκαλερί είναι αυτό που η Laura αποκαλεί "το δωμάτιο του τρελού συλλέκτη". Μια απόδειξη του ιδιότυπου συλλεκτικού στυλ της Galerie Kugel, το μικροσκοπικό δωμάτιο είναι γεμάτο με αντικείμενα που έχουν πυροδοτήσει την περιέργεια της οικογένειας όλα αυτά τα χρόνια, όπως πίνακες ζωγραφικής tromp l'oeil (τεχνική που χρησιμοποιεί ρεαλιστικές εικόνες για να δημιουργήσει την οπτική ψευδαίσθηση ότι τα απεικονιζόμενα αντικείμενα υπάρχουν σε τρεις διαστάσεις), μινιατούρες, αναμνηστικά αντικείμενα (memento mori) και αναμορφικές εικόνες.

 

Η γκαλερί διαθέτει και βιβλιοθήκη, η οποία είναι εφοδιασμένη με καταλόγους δημοπρασιών και βιβλία αναφοράς. Ο χώρος σχεδιάστηκε από τον σκηνογράφο και διακοσμητή Pier Luigi Pizzi, ο οποίος άντλησε έμπνευση από την Αίθουσα των Κατόπτρων (Grande Galerie, Galerie des Glaces, Galerie de Louis XIV) των Βερσαλλιών.

από: messy nessy chic