Ατύχημα στις ιπποδρομίες

Θα μπορούσε να είναι η φωτογραφία που θα «έπαιζε» στην πρώτη σελίδα των εφημερίδων. Eνα τηλεοπτικό καρέ που θα επαναλαμβανόταν διαρκώς στις οθόνες. Τον 5ο αι. π.Χ. όμως το στιγμιότυπο από ένα ατύχημα στον ιππόδρομο βρήκε τη θέση του πάνω σε ένα μελανόμορφο αγγείο.

Με την πρώτη ματιά, μοιάζει αδιάφορη. Μια μελανόμορφη κύλικα βoιωτικού εργαστηρίου που χρονολογείται περί το 470-450 π.Χ. και κοσμείται εξωτερικά με σκηνή ιπποδρομίας. Ε, και; Με τη δεύτερη ματιά δείχνει και πρόχειρα φτιαγμένη. Τα περιγράμματα είναι αμελώς χαρακτηρισμένα. Λιγοστές, βιαστικά τραβηγμένες, εγχάρακτες γραμμές δηλώνουν τις λεπτομέρειες.

Μια προσεκτικότερη ματιά όμως αποκαλύπτει το μυστικό του αγγείου που ουσιαστικά ήταν ένα βαθύ ποτήρι, ανοιχτό, με βάση και δύο λαβές και το οποίο βρίσκεται στον τέταρτο όροφο του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.

Εκτός από τα άλογα που τρέχουν με τους γυμνούς αναβάτες τους, εικονίζεται μια συγκεκριμένη, άτυχη στιγμή της ιπποδρομίας. Μια σκηνή ατυχήματος. Περίπου στο μέσον της εξωτερικής όψης ένα άλογο έχει σταματήσει δίπλα σ' ένα τετράγωνο αντικείμενο ενώ από την άλλη πλευρά διακρίνεται ένας αναβάτης πεσμένος μπρούμυτα στο έδαφος.

Το ατύχημα συμβαίνει στο πλέον επικίνδυνο σημείο του ιπποδρόμου. Και αυτό είναι η νύσσα ή ο καμπτήρ, το σημείο δηλαδή στο οποίο υπήρχε ένας πεσσός γύρω από τον οποίο έπρεπε να στρίψουν τα άλογα για να συνεχίσουν το υπόλοιπο της διαδρομής. Εκεί φαινόταν η επιδεξιότητα των ηνιόχων αλλά και η πειθαρχία των αλόγων στις εντολές των αναβατών τους.

Εκεί, ουσιαστικά, «έπεφταν» όλα μαζί στον εσωτερικό διάδρομο για να πάρουν κλειστά τη στροφή, με αποτέλεσμα να συμβαίνουν διάφορα ατυχήματα, ιδιαίτερα στις αρματοδρομίες. Χαρακτηριστική είναι η σκηνή στη ραψωδία της Ιλιάδος, όπου ο Νέστορας συμβουλεύει τον γιο του τον Αντίλοχο να πάρει κλειστά τη στροφή για να κερδίσει στα άθλα επί Πατρόκλω.

Στον Ιππόδρομο της Ολυμπίας μάλιστα απέναντι από τη νύσσα υπήρχε ένας στρογγυλός βωμός για τον δαίμονα Ταράξιππο, ο οποίος - όπως λέει και το όνομά του - τάραζε τα άλογα προκαλώντας τους πανικό με συνέπεια τη συντριβή των αρμάτων και τον όλεθρο των αγωνιζομένων.

Κι αυτό διότι πίσω από τον Ταράξιππο θεωρούσαν πως κρυβόταν είτε το πνεύμα του Οινόμαου - του βασιλιά της Πίσας που σκοτώθηκε σε στημένη αρματοδρομία από τον γαμπρό του Πέλοπα -, είτε του Γλαύκου του γιου του Σισύφου που είχε σκοτωθεί σε ιππικούς αγώνες, είτε εν γένει τα πνεύματα των αδίκως φονευθέντων κατά τους ιππικούς αγώνες

Κύλικα όπως ψυχή

• Η κύλικα θεωρούνταν ιερό σκεύος. Συμβόλιζε την ψυχή μέσα στην οποία χύνεται ο οίνος που χρησιμοποιούνταν σε όλες τις μυστηριακές θυσίες.
• Ο κλασικός τύπος της κύλικας μοιάζει με τα σημερινά ποτήρια της σαμπάνιας και οι συνδαιτυμόνες τα κρατούσαν από τη βάση ή το πόδι. Το ύψος του ποδιού, όπως και το βάθος της κύλικας, διέφερε ανάλογα με τον τόπο και τον χρόνο παραγωγής τους.
• Η κύλικα κατασκευαζόταν συνήθως από πηλό, υπήρχαν όμως και από χρυσό, ασήμι ή ξύλο.

πηγή: tanea.gr