Η ιστορία των χριστουγεννιάτικων φώτων

Λαμπάκια από το 1903-04

Μια ιδέα που ήταν μπροστά από την εποχή της



Το 1882, σε ένα μικρό σπίτι κάπου στη Νέα Υόρκη, ο Edward Hibberd Johnson είχε μια ιδέα που θα τον έκανε διακοσμητή άπειρων σπιτιών. Ο Johnson ήταν η ενσάρκωση της εποχής του: μηχανικός και επιχειρηματίας. Το 1871, προσέλαβε τον -τότε 24χρονο- Τόμας Έντισον ως σύμβουλος για την Automatic Telegraph Company. Ο Έντισον "έφαγε σε αυτό το γραφείο και κοιμόταν σε μια καρέκλα. Μέσα σε έξι εβδομάδες είχε διαβάσει όλα τα βιβλία, είχε γράψει κάμποσες περιλήψεις και έκανε χιλιάδες πειράματα... και βρήκε μια λύση", είχε δηλώσει ο Johnson.

Ο Johnson εντυπωσιάστηκε τόσο από τον Έντισον, που όταν ο μεγάλος εφευρέτης ξεκίνησε δική του εταιρεία, τον ακολούθησε και έγινε ο άνθρωπος που μετέτρεψε την ευφυία του Έντισον σε μετρητά. Το 1877, όταν ο Έντισον εφηύρε το φωνόγραφο, ο Johnson άρχισε να περιοδεύει με το μηχάνημα και χρέωνε τον κόσμο να το δει. Όταν ο Έντισον κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τη λάμπα το 1880, η ακριβής αξία της ήταν δύσκολο να προσδιοριστεί, μιας και διαδεδομένη ηλεκτροδότηση απείχε πολύ ακόμα. Και όμως, ο Johnson, ο Έντισον και άλλοι επένδυσαν 35.000 δολάρια για να δημιουργήσουν την Edison Lamp Company ώστε να πουλάνε τις λάμπες.

Το 1882 ο Edward Johnson ήταν ο πρώτος που στόλισε χριστουγεννιάτικο δέντρο με λαμπάκια

Καιρό πριν, ο Johnson είχε μια λαμπρή ιδέα. Έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι τα χριστουγεννιάτικα έθιμα είναι πολύ παλιά, αλλά τα περισσότερα απ' αυτά είναι μάλλον πρόσφατα, ιδέες που γεννήθηκαν τον 19ο αιώνα: το A Christmas Carol είναι του 1843. Η εικόνα του Άγιου Βασίλη του Thomas Nast έκανε την εμφάνισή της το 1862. Το 1841, ο σύζυγός της Βασίλισσας Βικτωρίας, Άλμπερτ, εισήγαγε στην Βρετανία το Tannenbaum -το χριστουγεννιάτικο δέντρο- και η ιδέα εξαπλώθηκε. Στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος Φράνκλιν Πιρς ήταν ο πρώτος που έβαλε χριστουγεννιάτικο δέντρο στον Λευκό Οίκο το 1856 και από το 1870 άρχισαν να πουλιούνται φρεσκοκομμένα δέντρα και αρκετά στολίδια.

Αλλά αυτό που έκανε εορταστικό ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο ήταν τα κεριά και οι φλόγες που τρεμόπαιζαν. Ήταν όμως επικίνδυνα για πυρκαγιά.

Στο κατάστημα του Έντισον, ο Johnson είδε μια ευκαιρία. Έστησε ένα δέντρο σε ένα παράθυρο που έβλεπε προς τη μεριά του δρόμου, ένωσε με καλώδιο 80 κόκκινους, λευκούς και μπλε λαμπτήρες, τους τύλιξε γύρω του και τοποθέτησε το δέντρο πάνω σε ένα περιστρεφόμενο βάθρο. Όλα αυτά τροφοδοτούνταν από μια γεννήτρια. Έπειτα κάλεσε ένα δημοσιογράφο, τον W.A. Croffut, έναν βετεράνο της Detroit Post and Tribune, ο οποίος έγραψε γι' αυτό που είδε. Τα χριστουγεννιάτικα λαμπάκια είχαν πάρει πλέον το δρόμο τους... Τα φώτα τράβηξαν το πλήθος και οι περαστικοί σταματούσαν να δουν το λαμπρό θέαμα. Ο Johnson έκανε το κόλπο του παράδοση. Ο ίδιος βρήκε τον τρόπο ώστε νέα λαμπάκια να αγοράζονται κάθε χρόνο: Ένα άρθρο του 1884 στους New York Times υπολόγιζε τα λαμπάκια στο δέντρο σε 120.

Τα φώτα Johnson ήταν μπροστά από την εποχή της ηλεκτρικής ενέργειας, μιας και δεν ήταν διαθέσιμη ευρέως και δεν ήταν φθηνή. Μια σειρά από 16 λαμπτήρες σε ορειχάλκινη πρίζα στο μέγεθος ενός σφηνοπότηρου πωλούνταν έναντι 12 δολαρίων -περίπου 350 δολάρια σήμερα- το 1900. Το 1894 ο πρόεδρος Γκρόβερ Κλίβελαντ έβαλε φώτα στο δέντρο του Λευκού Οίκου και από το 1914, αυτή η σειρά των 16 λαμπτήρων κόστιζε μόλις 1,75 δολάρια. Μέχρι τη δεκαετία του 1930, τα λαμπιόνια ήταν παντού.

από: smithsonian