Τετάρτη 8 Μαΐου 2019

Ο Αλεξάντερ φον Χούμπολτ είναι ο επιστήμονας με τη μεγαλύτερη επιρροή που -ίσως- όμως δεν έχετε ακούσει ποτέ


Δείτε την αυτοπροσωπογραφία του Αλεξάντερ φον Χούμπολτ του 1814 και θα δείτε τα μάτια ενός ανθρώπου που προσπαθεί να δει και να καταλάβει τα πάντα.



Μέχρι εκείνη τη στιγμή της ζωή του, στην ηλικία των 45 ετών, ο Χούμπολτ είχε εκπαιδευτεί σε όλους τους κλάδους της επιστήμης, πέρασε πάνω από πέντε χρόνια σε επιστημονικό ταξίδι 9.500 χλμ στη Νότια Αμερική, πρωτοστάτησε σε νέες μεθόδους γραφικής απεικόνισης πληροφοριών -που κράτησαν για 30 χρόνια- και καθιερώθηκε ως ένας από τους πιο διάσημους επιστήμονες του κόσμου, αφού βοήθησε να οριστούν πολλές από τις σημερινές φυσικές επιστήμες.

Ο Χούμπολτ, γεννημένος στο Βερολίνο, ονομάζεται μερικές φορές ως ο τελευταίος αναγεννησιακός άνθρωπος -ενσωματώνει όλα όσα ήταν γνωστά για τον κόσμο την εποχή του. Πέρασε τις τελευταίες τρεις δεκαετίες της ζωής του γράφοντας το Kosmos, μια προσπάθεια να παράσχει ένα επιστημονικό υπόβαθρο για όλες τις πτυχές της φύσης. Αν και ημιτελές τη στιγμή του θανάτου του το 1859, οι τέσσερις ολοκληρωμένοι τόμοι είναι ένα από τα πιο φιλόδοξα έργα της επιστήμης που δημοσιεύθηκαν ποτέ, μεταφέροντας ένα εξαιρετικό εύρος κατανόησης.

Ένας χάρτης του 1823 που χρησιμοποιεί την καινοτομία των ισόθερμων γραμμών του Χούμπολτ, οι οποίες συνδέουν σημεία με μέσο όρο της ίδιας θερμοκρασίας

Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο Χούμπολτ αναζήτησε τις διασυνδέσεις του κόσμου. Σήμερα, η γνώση μπορεί να φαίνεται απελπιστικά κατακερματισμένη. Οι επιστήμες και οι κλασικές σπουδές μιλούν διαφορετικές γλώσσες, οι επιστημονικοί κλάδοι συχνά φαίνονται ασύμβατοι και το ίδιο το πανεπιστήμιο μοιάζει συχνά περισσότερο με μια πολυμορφία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Χούμπολτ αντιπροσωπεύει την φιλοδοξία για την κάλυψη της τάξης. Αν κοιτάξουμε αρκετά καλά, μπορούμε να εντοπίσουμε μια περίπλοκη βασική αρμονία.

Για να καταλάβει όμως ολόκληρη τη φυσική τάξη, ο Χούμπολτ έπρεπε να βάλει τον εαυτό του στους "ειδικούς κλάδους μελέτης", χωρίς τις οποίες "όλες οι προσπάθειες να δοθεί μια γενική άποψη του σύμπαντος θα ήταν τίποτα περισσότερο από μια μάταιη ψευδαίσθηση".

Ένα χειρόγραφο του Χούμπολτ από το 1817 που δείχνει μια γεωγραφική κατανομή των φυτών

Μέσα από τους γεωλογικούς, μετεωρολογικούς και βοτανικούς χάρτες του έδειξε ότι τα μακρινά μέρη του πλανήτη μπορούν να μοιάζουν μεταξύ τους, περισσότερο από τους άμεσους γείτονές τους. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι, όταν ο Χούμπολτ ερεύνησε την ανθρωπότητα, εντυπωσιάστηκε περισσότερο από τις ομοιότητες παρά από τις διαφορές. Στην πραγματικότητα, ήταν ένας ένθερμος πρωτοπόρος της ελευθερίας όλων των λαών.

Όταν ο Χούμπολτ έλαβε ισπανική εξουσιοδότηση για τις εξερευνήσεις του, το έκανε για λόγους πολύ διαφορετικούς από εκείνους των Ευρωπαίων που είχαν επισκεφθεί πρώτη φορά τις ίδιες άγνωστες εκτάσεις. Σε αντίθεση με εκείνους, δεν ενδιαφερόταν να εκμεταλλευτεί τη γη και τους αυτόχθονες λαούς για το δικό του προσωπικό κέρδος. Είδε τη Νότια Αμερική όχι ως λεία που έπρεπε να συρθεί στην Ευρώπη, αλλά ως μια πόρτα που περιμένει να ανοιχτεί. Μέσω της Νοτίου Αμερικής θα αποκάλυπτε αόρατες προηγουμένως σχέσεις μεταξύ μακρινών μερών και των ειδών που τα κατοικούν.

Μια άλλη κληρονομιά του είναι η όρεξη για εξερεύνηση και περιπέτεια. Κατά την άποψή του, ο σπουδαστής του κόσμου πρέπει να βγει στον κόσμο, αντιμετωπίζοντας άμεσα τις πολλαπλές προοπτικές του. Στην πραγματικότητα, ο Χούμπολτ ενθάρρυνε τους επιστήμονες να κάνουν τον κόσμο εργαστήριο, χρησιμοποιώντας κάθε αίσθηση και όργανο που έχουν στη διάθεση της επιστήμης για να τον παρατηρήσουν, να το μετρήσουν και να το καταγράψουν.

Ο Χούμπολτ το 18943 - πηγή

Εκτός από την οικονομική του στήριξη και την κηδεμονία άλλων επιστημόνων, όπως ο βιολόγος Λουί Αγκασίζ και ο πατέρας της οργανικής χημείας Γιούστους φον Λίμπιγκ, το μεγαλύτερο δώρο του Χούμπολτ μπορεί να είναι η διαρκή δύναμη να εμπνεύει. Ο ηγέτης διαφόρων κινημάτων ανεξαρτησίας σε όλη τη Νότια Αμερική, Σιμόν Μπολίβαρ, έγραψε γι' αυτόν, "Ο πραγματικός εξερευνητής της Νότιας Αμερικής ήταν ο Χούμπολτ, αφού το έργο του ήταν πιο χρήσιμο για τον λαό μας από εκείνο όλων των κατακτητών". Ο Δαρβίνος περιέγραψε τον Χούμπολτ ως "τον σπουδαιότερο επιστημονικό ταξιδιώτη που έζησε ποτέ". Ο Χούμπολτ επηρέασε και τον ποιητή Ουώλτ Ουίτμαν, ο οποίος είχε ένα αντίγραφο του Kosmos στο γραφείο του για έμπνευση, καθώς έγραφε τα Φύλλα της Χλόης.

από: curiosity

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου