Η ιστορία του Chevalier d’Eon, που έφυγε από τη Γαλλία ως άντρας κατάσκοπος και επέστρεψε ως χριστιανή γυναίκα

Πορτρέτο της d'Éon, Thomas Stewart (1792), National Portrait Gallery, Λονδίνο - πηγή

 

Όταν το 1762 ο "Chevalier" d'Eon έφυγε από τη Γαλλία ήταν διπλωμάτης, κατάσκοπος στην υπηρεσία του Γάλλου βασιλιά, λοχαγός των Δραγόνων και... άνδρας. Όταν επέστρεψε τον Ιούλιο του 1777, σε ηλικία 49 ετών, ήταν μια διασημότητα, συγγραφέας, διανοούμενος και... γυναίκα -σύμφωνα με δήλωση της γαλλικής κυβέρνησης.

 

 

 

Ο καθηγητής του Pomona College, Gary Kates, είναι ένας από τους πρώτους σύγχρονους ακαδημαϊκούς που διερεύνησαν προσεκτικά τη ζωή του "Chevalier" d'Eon, στην περιεκτική βιογραφία του "Monsieur d'Eon Is a Woman". Ο Kates είχε πρόσβαση στα προσωπικά έγγραφα του d'Eon, έναν θησαυρό από χειρόγραφα, ημερολόγια, οικονομικά αρχεία, έγγραφα και επιστολές που φυλάσσονταν στο Πανεπιστήμιο του Λιντς και η δουλειά του θεωρείται ευρέως ως το καλύτερο μέρος για να ξεκινήσει κανείς την έρευνά του για τον d'Eon.

Η ιστορία που λέει ο Kates είναι μια περίπλοκη αφήγηση, με ίντριγκες του καθεστώτος, μυστικά κυκλώματα κατασκόπων, πολιτική αναγκαιότητα, αναδυόμενη κουλτούρα διασημοτήτων και εκκολαπτόμενο φεμινισμό. Το νόημα της μεταμόρφωσης του d'Eon έχει αναλυθεί εδώ και αιώνες. Η φεμινίστρια συγγραφέας Mary Wollstonecraft τον επαίνεσε και σύγχρονες τρανς ομάδες ονομάστηκαν προς τιμήν του.

 

Ακόμα κι έτσι όμως, ο Kates προειδοποιεί ότι η ιστορία της συναρπαστικής αυτής προσωπικότητας δεν έχει ολοκληρωθεί.

 

Το μυστικό του βασιλιά

 

Ο Chevalier D’Éon 

Ο Charles-Geneviève-Louis-Auguste-André-Timothée d'Éon de Beaumont γεννήθηκε στις 5 Οκτωβρίου του 1728, μέλος μιας κατώτερης αριστοκρατικής οικογένειας στη Βουργουνδία. Παρά τους μεταγενέστερους ισχυρισμούς, δεν υπήρξε κανένας υπαινιγμός για κάτι ασυνήθιστο σχετικά με τη γέννησή του και δηλώθηκε αγόρι. Μετά από μια σχετικά αδιάφορη εφηβεία και την ολοκλήρωση των σπουδών του στο Παρίσι, χάρη στην οικογένειά του, βρήκε μια θέση σε δημόσια υπηρεσία. Ανέβαινε σταθερά στις τάξεις μέχρι που, το 1756, έγινε γραμματέας του Γάλλου πρεσβευτή στη Ρωσία.

Ωστόσο, αυτός ο παραδοσιακός ρόλος ήταν απλώς ένα εξώφυλλο, καθώς είχε επιλεγεί για μια άλλη βασιλική υπηρεσία, το "le Secret du Roi", δηλαδή "Μυστικό του Βασιλιά", ένα δίκτυο κατασκόπων και διπλωματικών πρακτόρων που ίδρυσε ο ίδιος ο Λουδοβίκος ΙΕ' στη δεκαετία του '40 με στόχο να βάλει τον ξάδερφό του, τον πρίγκιπα ντε Κόντι, στον Πολωνικό θρόνο και να μετατρέψει τη χώρα σε γαλλικό δορυφόρο. Η υπηρεσία ήταν τόσο μυστική, που την είχαν αποκρύψει ακόμη και από το επίσημο γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών -μερικές φορές ενεργούσε ακόμη και εναντίον του. Ο d'Eon κατηγορήθηκε για την καλλιέργεια καλών σχέσεων με τη ρωσική αυλή της αυτοκράτειρας Ελισάβετ και την υποστήριξή της στην εγκατάσταση του Κόντι στην Πολωνία, καθώς και για την προώθηση των συμφερόντων της Γαλλίας γενικά. Αν και ο d'Eon ήταν ικανός, εργατικός, γοητευτικός και έξυπνος, η γεωπολιτική πραγματικότητα ήταν ζοφερή. Την ίδια χρονιά, η Γαλλία είχε εισέλθει σε αυτό που θα γινόταν ο Επταετής Πόλεμος με την Βρετανία.

Ο πόλεμος δεν πήγε καλά για τη Γαλλία και, μέχρι τον Μάρτιο του '62, ο Λουδοβίκος ΙΕ' ζήτησε να ξεκινήσουν ειρηνευτικές συνομιλίες. Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, ο d'Eon, ο οποίος είχε φύγει από τη Ρωσία για να καταταγεί ως Δραγώνος στον γαλλικό στρατό, διορίστηκε γραμματέας του Γάλλου πρεσβευτή που τότε διαπραγματευόταν την ειρήνη με την Βρετανία. Έγινε δεκτός στο διάσημο βασιλικό στρατιωτικό Τάγμα του Saint Louis, μια τεράστια τιμή για έναν άνδρα μόλις 35 ετών εκείνη την εποχή, και του επετράπη να αυτοαποκαλείται "σεβαλιέ" (Chevalier), το αντίστοιχο του "σερ". Όταν τον Φεβρουάριο του '63 υπογράφηκε η συνθήκη ειρήνης, η Γαλλία βρέθηκε απογυμνωμένη από τις αποικίες της στην Βόρεια Αμερική, με τεράστια χρέη και ψάχνοντας απελπισμένα για εκδίκηση. Έτσι το "Μυστικό" ανασυντάχθηκε με νέο και μοναδικό σκοπό την εισβολή στην Βρετανία. Τον Απρίλιο του '63, ο d'Eon διορίστηκε πληρεξούσιος υπουργός, με την ιδιότητα του πρεσβευτή, στη βρετανική αυλή -μια τέλεια κάλυψη για τη διεύθυνση της έρευνας για να βρεθεί η καταλληλότερη αγγλική ακτή για να πραγματοποιηθεί εισβολή, αλλά και για να προσελκύσουν μέλη του κόμματος της βρετανικής αντιπολίτευσης στη Βουλή.

Τα πράγματα φαινόταν να προχωρούν καλά για την καριέρα του d'Eon, αλλά μέσα σε μήνες, όλα θα κατέρρεαν. Για αρχή, προς μεγάλη απογοήτευση της κυβέρνησής του που δεν είχε χρήματα, είχε ακριβά γούστα, κάτι για το οποίο τον επέπληξαν. Δεν ήταν καν ο πραγματικός πρεσβευτής, ο οποίος ήταν ο Comte de Guerchy, ένας άνθρωπος με μικρή διπλωματική εμπειρία και καθόλου συμπαθητικός ή ιδιαίτερα ικανός, και ο οποίος αναμενόταν να φτάσει εντός του χρόνου, οπότε ο d'Eon θα υποβιβαζόταν σε γραμματέας. Η δύσκολη κατάσταση επιδεινώθηκε από το γεγονός ότι, αν και ο d'Eon βρισκόταν υπό τον Guerchy, ήταν υπεράνω -και μερικές φορές σε αντίθεση με τον πρεσβευτή- στο έργο του στο "Μυστικό". Η κατάσταση, ισχυρίστηκε ο d'Eon, ήταν απαράδεκτη και άφησε τους ανωτέρους του να το καταλάβουν αυτό με μια σειρά από ολοένα και πιο οργισμένες επιστολές.

Στις 4 Οκτωβρίου του '63, μόλις έξι μήνες αφότου του δόθηκε η δουλειά, ο d'Eon απολύθηκε για αυθάδη συμπεριφορά. Έπρεπε μέχρι τις 19 του μήνα να γυρίσει ώστε να του επιβληθεί τιμωρία.

Ο d'Eon δεν έφυγε. Είχε λόγους να φοβάται ότι θα τον έστελναν στη Βαστίλη -άλλοι ευγενείς είχαν εξαφανιστεί για λιγότερα. Ο d'Eon όμως γνώριζε ότι η θέση του στο "Μυστικό" του παρείχε κάποια προστασία. Ο Λουδοβίκος ΙΕ' διέταξε την έκδοσή του στη Γαλλία, αλλά ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών αρνήθηκε, δηλώνοντας ότι ήταν ελεύθερος να μείνει στην Βρετανία ως ιδιώτης. Ο d'Eon δεν ήταν ακόμη εκτός κινδύνου μιας και το γαλλικό Υπουργείο Εξωτερικών έκανε πολλές προσπάθειες να τον απαγάγει και να τον συλλάβει. Σε αντίποινα, ο d'Eon είπε στους ανωτέρους του στο Μυστικό ότι θα έλεγε τα πάντα αν δε δικαιωνόταν. Έτσι, τον Μάρτιο του '64, έριξε μια προειδοποιητική βολή: Δημοσίευσε ένα σκανδαλώδες βιβλίο, τον πρώτο από πολλούς τόμους που είχε υποσχεθεί, όλης της διπλωματικής αλληλογραφίας του από τότε που ονομάστηκε πληρεξούσιος υπουργός.

Το αποτέλεσμα ήταν συγκλονιστικό. Για λίγο, ο d'Eon μετατράπηκε από, μια κάπως δευτερεύουσα προσωπικότητα στην ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή, σε κεντρικός χαρακτήρας, ένας άντρας για τον οποίο μιλούσαν, όχι μόνο οι αρχηγοί κρατών, αλλά και οι εφημερίδες, ο κόσμος στα καφέ, ακόμη και τα αριστοκρατικά νοικοκυριά.

Ήταν συγκλονιστικό και συκοφαντικό, αλλά λειτούργησε. Κατά κάποιο τρόπο, ο d'Eon δεν είχε ρίξει τον εαυτό του στο έλεος της βρετανικής κυβέρνησης, αλλά του βρετανικού λαού, κάτι που του παρείχε ένα είδος προστασίας. Επιπλέον, το γεγονός ότι είχε γίνει ανοιχτά εχθρός του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών τον έκανε ακόμη πιο χρήσιμο ως κατάσκοπο, επιτρέποντάς του να εδραιωθεί πιο βαθιά στην βρετανική κοινωνία. Ο Λουδοβίκος ΙΕ' του έδινε αθόρυβα μια ισόβια σύνταξη 12.000 λιβρών και για αντάλλαγμα έπαιρνε αναφορές για την βρετανική πολιτική, αλλά και την παράδοση των ενοχοποιητικών εγγράφων για το Μυστικό που κατείχε. Οι επόμενοι τόμοι του βιβλίου δεν εμφανίστηκαν ποτέ και απαγορεύτηκε στον d'Eon να επιστρέψει στη Γαλλία. Πέρασε την επόμενη δεκαετία εξόριστος στο Λονδίνο, υπηρετώντας ακόμη τον βασιλιά του.

Όταν όμως το '74 πέθανε ο Λουδοβίκος ΙΕ', ο γιος του, ο Λουδοβίκος ΙΣΤ', ήθελε να εξαλειφθεί το Μυστικό. Δεν έβλεπε καμία χρησιμότητα στο να έχει ουσιαστικά δύο εξωτερικές πολιτικές -τη μία μυστική- και, επιπλέον, δεν ήθελε να εισβάλει στη Βρετανία. Οπότε, ο d'Eon ήταν και πάλι πρόβλημα.

Και εδώ μπαίνει στην ιστορία ο θεατρικός συγγραφέας και εκπρόσωπος της γαλλικής κυβέρνησης, Pierre Beaumarchais. Το '75, ο Beaumarchais πλησίασε τον d'Eon για να διαπραγματευτεί την επιστροφή του στη Γαλλία και, κυρίως, την επιστροφή οποιωνδήποτε εγγράφων που διέθετε από το κατασκοπευτικό του έργο. Μετά από αρκετούς μήνες συζήτησης, ο d'Eon υπέγραψε το "The Transaction" (Συναλλαγή), όπως ονομαζόταν η συμφωνία. Θα παρατούσε όλα τα χαρτιά και θα επέστρεφε στη Γαλλία το συντομότερο δυνατό. Ο βασιλιάς θα πλήρωνε μερικά από τα σημαντικά χρέη και τη σύνταξή του και θα αναγνώριζε δημόσια τον d'Eon ως γυναίκα.

"Όλος ο κόσμος το λέει"

 

Καρικατούρα της d'Éon ντυμένη με γυναικεία και ανδρικά ρούχα - πηγή

Το μόνο πράγμα που έκανε το σχέδιο πιστευτό ήταν το γεγονός ότι πολλοί, συμπεριλαμβανομένης της γαλλικής κυβέρνησης, πίστευαν ήδη ότι ο d'Eon ήταν γυναίκα. Ήδη από το '70, άρχισαν να κυκλοφορούν φήμες στην Βρετανία και τη Γαλλία ότι ο "Chevalier" (σεβαλιέ) ήταν στην πραγματικότητα "Chevalière". Ένας Γάλλος αριστοκράτης έγραψε σε έναν φίλο του, "Όλος ο κόσμος το λέει. Τελική αδιαμφισβήτητη απόδειξη!". Τα κουτσομπολιά ήταν τόσα που, το '71, οι στοιχηματικές του Λονδίνου άρχισαν να δέχονται στοιχήματα για το φύλο του -αρχικά, πιθανότητες 3:2 ότι ήταν γυναίκα. Η παράξενη δημόσια συζήτηση έκανε τη ζωή του d'Eon δύσκολη. Λόγω του κόσμου που ήθελε να τον δει γυμνό, δεν μπορούσε να φύγει από το σπίτι χωρίς ένοπλους φρουρούς, και η άρνησή του να αποκαλύψει δημόσια το φύλο του παρέτεινε τη συζήτηση για χρόνια.

Αυτή η άρνησή του μπορεί να ήταν κάτι περισσότερο από απλή υπερηφάνεια. Τον Μάιο του '72, ένας Γάλλος γραμματέας του Μυστικού φέρεται να πήγε στο Λονδίνο για να ερευνήσει τον ισχυρισμό ότι ο d'Eon ήταν γυναίκα. Έφυγε τον Ιούνιο, απόλυτα πεπεισμένος ότι ο d’Eon ήταν όντως γυναίκα γιατί έτσι του είπε ο ίδιος. Από εκείνο το σημείο και μετά, η γαλλική κυβέρνηση θεώρησε ότι ο d'Eon ήταν γυναίκα. Ο Kates πίστευε ότι ο d'Eon φύτεψε ο ίδιος τις φήμες, έτσι ώστε όταν ο Beaumarchais τον κάλεσε το '75, ο d'Eon ήταν "οπλισμένος" με μια φανταστική αφήγηση ότι είχε γεννηθεί γυναίκα αλλά είχε αναγκαστεί να παίξει τον ρόλο του γιου εξαιτίας ενός τυραννικού πατέρα. Αυτό θα του επέτρεπε να αποσυρθεί από το Μυστικό και να επιστρέψει στη Γαλλία ως "ηρωίδα που είχε ντυθεί άντρας για να κάνει πατριωτικές πράξεις για τον Λουδοβίκο ΙΕ'"στα μάτια του κοινού, παρά ως "κατεργάρης", όπως πρότεινε ο Kates.

Παραδόξως, το σχέδιο λειτούργησε, αν και θα περνούσαν άλλοι 18 μήνες τσακωμού με τον Beaumarchais και άλλους προτού τελικά ο d'Eon φύγει από την Αγγλία τον Ιούλιο του '77. Μέχρι τότε, το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης γνώριζε την ιστορία του, ή τουλάχιστον την εκδοχή που ήθελε να μάθει ο κόσμος: Γεννημένος γυναίκα, μεγάλωσε ως άνδρας εξαιτίας ενός πατέρα που ήθελε γιο, διέπρεψε ως διπλωμάτης και στρατιώτης, και τώρα αναγκάστηκε από τον νέο βασιλιά και την ευπρέπεια να υιοθετήσει την εμφάνιση του φύλου της γέννησής του. Ως προϋπόθεση της "Συναλλαγής", ο d'Eon επρόκειτο να επιστρέψει στη Γαλλία με γυναικεία ρούχα, αλλά, όταν κατέβηκε από το πλοίο, φορούσε ακόμη τη στολή του λοχαγού των Δραγόνων, σύμβολο της πολιτικής του δύναμης αλλά και του φύλου. Χρειάστηκαν αρκετοί μήνες και ένα βασιλικό διάταγμα, αλλά τελικά τον έπεισαν. Τον έστειλαν στην Rose Bertin, διάσημη ενδυματολόγο της Μαρίας Αντουανέτα, στην οποία υποτίθεται ότι εκμυστηρεύτηκε, "Ειλικρινά, δεν ξέρω ακόμα τι χρειάζομαι. Ξέρω μόνο ότι είναι πιο δύσκολο να εξοπλίσεις μια κυρία παρά μια ομάδα Δραγόνων από το κεφάλι μέχρι τα νύχια".

Στις 21 Νοεμβρίου του '77, η "Mademoiselle la Chevaliere d'Eon" εμφανίστηκε επίσημα στο δικαστήριο των Βερσαλλιών, "ξαναγεννημένη" με περίτεχνα μαλλιά, όμορφο φόρεμα και μακιγιάζ. Οι σύγχρονες αναφορές παρατήρησαν ότι η d'Eon δεν ήταν ελκυστική γυναίκα, "Δεν είχε τίποτα από το φύλο μας εκτός από τα μεσοφόρια και τις μπούκλες που της πήγαιναν φρικτά", δήλωσε μια γυναίκα της Αυλής.

Μετά από μια περίοδο προσαρμογής, η d'Eon φάνηκε να ασπάζεται τη γυναικεία φύση, αν και οι σύγχρονες αναφορές υποδηλώνουν ότι δε συμμορφώθηκε ποτέ πραγματικά με το στυλ άλλων αριστοκρατισσών. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας αποδέχτηκε την ιστορία της ως γεγονός και τη χαιρέτισε ως ηρωίδα -κάτι σαν την Ιωάννα της Λορένης. Όταν η Γαλλία εντάχθηκε στον Αμερικανικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας το '78, η d'Eon ζήτησε από την κυβέρνηση να της επιτρέψει να φορέσει ξανά τη στολή του λοχαγού των Δραγόνων, κάτι που πίστευε ότι θα της επέτρεπε να πολεμήσει για τη Γαλλία. Η κυβέρνηση, ασυγκίνητη, την πίεσε να μπει σε μοναστήρι. Άλλοι, στις Βερσαλλίες όπου ζούσε πλέον, της είπαν ότι ο μόνος τρόπος για να ασκήσει πολιτική επιρροή ήταν μέσω του γάμου. Όταν η d'Eon συνέχισε να απαιτεί να της επιτραπεί να πάει στον πόλεμο, συνελήφθη και ρίχτηκε σε ένα μπουντρούμι στο Κάστρο της Ντιζόν. Αποφυλακίστηκε μετά από 19 ημέρες με την υπόσχεση ότι θα σταματήσει να απαιτεί. Κάθε πολιτική προσπάθειά της που θα γινόταν εφεξής, θα ακυρωνόταν αμέσως από τη γαλλική κυβέρνηση, η οποία τελικά την ανάγκασε να συνταξιοδοτηθεί στο οικογενειακό της κτήμα στο αγροτικό Tonnerre.

Τελευταίες μέρες στην Αγγλία

 

Η Chevalière d'Éon, σε μεγάλη ηλικία - πηγή

 

Το 1785, επέστρεψε στην Αγγλία, για να ρυθμίσει κάποια χρέη, φαινομενικά. Στην πραγματικότητα όμως, αναζητούσε την ελευθερία της από τον μοναρχικό δεσποτισμό που φαινόταν να απολαμβάνει η Βρετανία. Την υποδέχτηκαν ως ηρωίδα. Όταν όμως ξεκίνησε η Γαλλική Επανάσταση το 1789, η ετήσια σύνταξή της ανεστάλη και βρέθηκε φτωχή. Η πώληση της διάσημης συλλογής βιβλίων της δεν μπορούσε να καλύψει τα χρέη της και, μέχρι το '91, η d'Eon, στα 60 της πλέον, για να βγάζει τα προς το ζην, κατέφυγε στο να δίνει παραστάσεις ξιφασκίας, παρουσιάζοντας τον εαυτό της ως ένα είδος ξιφομάχου-πολεμιστή. Αν και της έλειπαν χρήματα, εξακολουθούσε να απολαμβάνει μια μικρή διασημότητα. Το 1792, ο Thomas Stewart της έκανε το πορτρέτο, με την d'Eon να φοράει ένα καπέλο για να υποστηρίξει τη Γαλλική Επανάσταση, και ελαφρώς αξύριστη στα μάγουλα.

Το πορτρέτο, που σήμερα βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων στο Λονδίνο, φτιάχτηκε λίγο μετά την πρόταση της d'Eon να ηγηθεί ενός στρατού γυναικών για τη νεοσύστατη Γαλλική Εθνοσυνέλευση. Η καριέρα της στη ξιφομαχία κράτησε μέχρι το 1796, όταν τραυματίστηκε σοβαρά κατά τη διάρκεια ενός τουρνουά και αναγκάστηκε να αποσυρθεί. Λίγο αργότερα, εξαιτίας της φτώχειας, μοιράστηκε ένα διαμέρισμα με μια άλλη ηλικιωμένη χήρα. Ήταν συχνά πολύ άρρωστη, δεν μπορούσε να σηκωθεί από το κρεβάτι της και έβλεπε πολύ λίγους ανθρώπους.

Πέθανε στις 21 Μαΐου του 1810, σε ηλικία 81 ετών. Και τότε, η ηλικιωμένη συγκάτοικός της, όταν πήγε να ντύσει το σώμα της φίλης της για ταφή, έκανε μια εκπληκτική ανακάλυψη. Η γυναίκα που θα γινόταν άντρας για να υπηρετήσει τον βασιλιά της ήταν βιολογικά άνδρας. Στην νεκρολογία της λίγες μέρες αργότερα την περιέγραψαν ως έναν "πολιτικό χαρακτήρα" που θυμόμαστε περισσότερο για το "αμφισβητούμενο φύλο" της, το οποίο, ανέφεραν οι εφημερίδες, θα μπορούσε πλέον να αναφέρεται ως σίγουρα άνδρας.

 

Αγώνας ξιφασκίας μεταξύ του Monsieur de Saint-George και της chevalière d'Éon στο Carlton House στις 9 Απριλίου 1787. Χαρακτικό του Victor Marie Picot, βασισμένο στον αυθεντικό πίνακα του Charles Jean Robineau - πηγή

Τα γεγονότα της ζωής της d'Eon προκαλούν σύγχυση, όπως και τα πραγματικά της κίνητρα για να γίνει γυναίκα. Άφησε πίσω της περίπου 2.000 σελίδες αδημοσίευτων χειρογράφων, συμπεριλαμβανομένων προσχεδίων της αυτοβιογραφίας της, μερικά από τα οποία ήταν καθαρά μυθοπλασία και μόνο εν μέρει έριξαν φως στο γιατί έκανε αυτό που έκανε.

"Βλέπω τον μετασχηματισμό του φύλου της ως μια κρίση μέσης ηλικίας που έχει να κάνει σε μεγάλο βαθμό με μια αντίδραση στην υπερ-αρρενωπότητα της διπλωματίας και της πολιτικής του παλιού καθεστώτος", εξηγεί ο Kates. Κατά την περίοδο μετά την αποκήρυξή της από το γαλλικό Υπουργείο Εξωτερικών, η d'Eon άρχισε να συλλέγει βιβλία για διάσημες, ενάρετες γυναίκες σε όλη την ιστορία και την πρώιμη φεμινιστική σκέψη, συγκεντρώνοντας τελικά μια από τις μεγαλύτερες συλλογές φεμινιστικής γραφής στην Ευρώπη. Οι γυναίκες, πίστευε η d'Eon, ήταν πιο αξιοπρεπείς από τους άνδρες. "Νομίζω ότι είναι σε εκείνο το σημείο της ζωής του που η ζωή ως γυναίκα του έρχεται ως ένας τρόπος να μεταμορφωθεί ηθικά και να ξεφύγει από αυτό το υπερανδρικό κουτί στο οποίο βρέθηκε", εξηγεί ο Kates. 

O Kates βλέπει επίσης τη μετάβαση της d'Eon ως μια ηθική επιλογή που ωθείται από την ανανεωμένη, ένθερμη χριστιανική πίστη της. Η ίδια η d'Eon αναφέρθηκε στη μετάβασή της ως "μετατροπή από κακό αγόρι σε καλό κορίτσι".

Το ότι η d'Eon είχε μια επιλογή, ο Kates το βλέπει ως εμβληματικό της προόδου του "αστικού ατομικισμού", καθώς οι άνθρωποι με τα μέσα μπορούσαν όλο και περισσότερο να αποφασίσουν ενάντια σε καθορισμένους ρόλους και τρόπους συμπεριφοράς για να κάνουν αυτό που τους εκπλήρωνε.

Δεν αποδέχονται όμως όλοι οι μελετητές αυτή την άποψη μιας "επαναστάτριας" d'Eon. Ο Δρ Simon Burrows, ιστορικός του Διαφωτισμού στο Western Sydney University, είναι ο εκδότης μιας συλλογής δοκιμίων για την d'Eon και έχει εξερευνήσει την ιστορία. Αν και ο Kates ισχυρίζεται ότι η d'Eon ήταν υπεύθυνη για τη μοίρα της, ο Burrows δεν πιστεύει ότι έβαλε η ίδια τις φήμες ότι στην πραγματικότητα ήταν γυναίκα και αναφέρει ότι υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι η d'Eon μεταμφιέστηκε σε γυναίκα τη δεκαετία του 1760 για να αποφύγει το γαλλικό Υπουργείο Εξωτερικών και ότι είναι πιθανό οι φήμες να προέκυψαν από αυτά τα περιστατικά. Ο ίδιος πιστεύει ότι είναι πολύ πιθανό η d'Eon να μη διέλυσε τις φήμες επειδή δεχόταν χρήματα από τους στοιχηματικούς οίκους για να κρατήσει το φύλο του μυστήριο.

Ο Burrows λέει ότι η d'Eon ήταν σε δύσκολη θέση όταν την πλησίασε ο Beaumarchais -εδώ και πολύ καιρό ζούσε πέρα ​​από τις δυνατότητές της και η γαλλική κυβέρνηση σπάνια πλήρωνε στην ώρα της. "Η d'Eon έχει πραγματικά λίγες επιλογές. Χρειάζεται χρήματα. Στην Βρετανία υπάρχει ο κίνδυνος να τον χαρακτηρίσουν οφειλέτη, οπότε, το κάνει για την ασφάλεια του", είπε ο Burrows.

 

Όσο ζούσε η d'Eon, η πρωτοπόρος του φεμινισμού Mary Wollstonecraft την ανήγγειλε ως απόδειξη ότι οι γυναίκες μπορούσαν να ξεπεράσουν τους άντρες αν τους δοθεί η ευκαιρία. Ένας βιογράφος του 19ου αιώνα υποστήριξε ότι η d'Eon ντυνόταν με γυναικεία ρούχα (cross-dressing) απλώς για να αποπλανεί παντρεμένες, ενισχύοντας κάποιο είδος φαλλοκρατικού, αντρικού ιδεώδους. Τον 20ο αιώνα, η ιστορία της d'Eon αναλύθηκε με ψυχοσεξουαλικούς όρους. Ο πρώιμος σεξολόγος Havelock Ellis επινόησε τον όρο "Eonism" για να περιγράψει τον φυλετικό διμορφισμό (transvestitism). Στον 21ο αιώνα, έγινε τρανς ηρωίδα -η Beaumont Society, μια οργάνωση που υποστηρίζει την κοινότητα των τρανς, έχει πάρει το όνομά της- καθώς και σταρ των anime.

 

Το όνομα της d'Eon στη νότια όψη του μνημείου Burdett Coutts στην αυλή της εκκλησίας Old St Pancras στο Λονδίνο - πηγή

Η d'Eon είναι μια περίπλοκη φιγούρα, είτε είναι ντυμένη με τη στολή του λοχαγού των Δραγόνων, είτε με φόρεμα χορού των Βερσαλλιών. Ίσως, ήταν θύμα της εξουσίας ενός ανεξέλεγκτου πολιτικού κράτους. Ίσως, ήταν απλώς μια γυναίκα, ένα άτομο, πολύ μπροστά από την εποχή της.

από: atlas obscura