Παρασκευή 6 Μαΐου 2022

Η "χειρότερη ορχήστρα στον κόσμο"



Στη δεκαετία του 1970, η Portsmouth Sinfonia έγινε για λίγο διάσημη επειδή... κατέσφαξε την κλασική μουσική.
 
 
 
Στις ταινίες, όταν μαζεύεται μια ομάδα από πρόθυμους, αλλά ανεκπαίδευτους, ονειροπόλους για να κερδίσουν έναν διαγωνισμό ή να δώσουν μια παράσταση για να σώσουν, για παράδειγμα, ένα ορφανοτροφείο, οι πιθανότητες είναι τέτοιες που στο τέλος μπορεί να ξεπεράσουν ακόμα και τις πιο τρελές προσδοκίες τους.

Όμως στην πραγματική ζωή, όταν συγκεντρώνονται ερασιτέχνες για να εκτελέσουν μια εξειδικευμένη εργασία, όπως, για παράδειγμα, να παίξουν ένα όργανο, συνήθως καταλήγουν με κάτι σαν την Portsmouth Sinfonia.
 
Η Portsmouth Sinfonia ήταν μια πειραματική ορχήστρα στη δεκαετία του 1970 που προσκαλούσε όποιον ενδιαφερόταν να συμμετάσχει και η οποία έγινε στιγμιαίο φαινόμενο ερμηνεύοντας αυτό που δικαίως θα μπορούσε να ονομαστεί αποτυχημένη μουσική.

Αν και υπήρχαν πολλά ιδρυτικά μέλη, συχνά, η Portsmouth Sinfonia πιστώνεται ως το πνευματικό τέκνο του Gavin Bryars, συνθέτη και λέκτορα στο Portsmouth School of Art της Αγγλίας. Τον Μάιο του 1970, ο Bryars πραγματοποίησε έναν τριήμερο διαγωνισμό ταλέντων στη σχολή με το τίτλο "Opportunity Rocks", ένα θεατρικό έργο στο όνομα ενός δημοφιλούς βρετανικού ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού σόου ταλέντων. Όπως στο τηλεοπτικό σόου, έτσι και ο Bryars χρησιμοποίησε μια μορφή διαγωνισμού, αντιπαραβάλλοντας όλα τα είδη τέχνης, από κωμικούς μέχρι εγγαστρίμυθους. Ο ίδιος συμμετείχε στον διαγωνισμό με μια ομάδα που έφερε -βιαστικά- τον τίτλο Portsmouth Sinfonia.
 

Η αρχική Sinfonia αποτελούνταν από 13 μέλη, κυρίως φοιτητές που είχαν μικρή έως καθόλου μουσική εμπειρία. Η ορχήστρα προοριζόταν να είναι το "αστείο της στιγμής", μέρος μιας μεγαλύτερης συλλογής ανόητων πράξεων, και δεν κέρδισε τον διαγωνισμό. Ωστόσο, η παιχνιδιάρικη ασέβειά τους χτύπησε νεύρο. Υποκινούμενοι από μια έκρηξη ενθουσιασμού για την αρχική τους απόδοση, οι Sinfonia συνέχισαν να παίζουν και, τα επόμενα αρκετά χρόνια, μεγάλωσαν σε αριθμό μελών. Πολιτική τους ήταν ότι μπορούσε να συμμετάσχει οποιοσδήποτε και οποιουδήποτε επιπέδου δεξιοτήτων -εξαιρούνταν μόνο ικανοί μουσικοί- και απλά έπρεπε να παίζουν -επίτηδες- άσχημα. Ένας άλλος κανόνας ήταν ό,τι όλα τα μέλη έπρεπε να εμφανιστούν για εξάσκηση.

Ο Άγγλος μουσικός, παραγωγός και θεωρητικός της ηλεκτρονικής μουσικής Μπράιαν Ίνο (ιδρυτικό μέλος του συγκροτήματος Roxy Music, θεωρείται εφευρέτης της μουσικής ambient και συνεργάστηκε με καλλιτέχνες όπως οι Ντέιβιντ Μπάουι, Talking Heads και U2), ο οποίος εντάχθηκε στην Sinfonia στα τέλη του 1970 ως κλαρινίστας (δεν είχε παίξει ποτέ το όργανο), παρατήρησε ότι η ομάδα ήταν γεμάτη με "μια σειρά ικανοτήτων, από καλόπιστους δεξιοτέχνες μέχρι εξαιρετικά ανίκανος".

Συνήθως, προσπαθούσαν να ανακατέψουν διάσημα κομμάτια κλασικών συνθέσεων. Σε ένα άρθρο του 2004 στην The Telegraph, ο Τζέιμς Λάμπαρντ, ένας από τους ιδρυτές φοιτητές, θυμήθηκε την εμπειρία του από την Sinfonia, "Βγήκα το πρωί, αγόρασα ένα σαξόφωνο και προσπάθησα να παίξω στην πρώτη πρόβα εκείνο το απόγευμα".

Τελικά, η Portsmouth Sinfonia αριθμούσε δεκάδες μέλη και όλοι έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν για να καταστρέψουν γνωστές συνθέσεις. Χάρη σε ένα βασικό επίπεδο μουσικών γνώσεων που είχαν ορισμένα από τα μέλη, οι προσπάθειές τους ήταν σχεδόν πάντα αναγνωρίσιμες, απλώς ανατριχιαστικά κακές, με άφθονες νότες και τυχαίες εκρήξεις θορύβου. Αυτό έδωσε στην Sinfonia μια κωμική έλξη, αλλά κατέληξε να παράγει ένα ακατέργαστο είδος ήχου. Ο ίδιος ο Ίνο περιέγραψε τη μουσική τους ως μια "πολύ θολή έκδοση" της κλασικής μουσικής.
 
Παράσταση στο The Royal Albert Hall, Μάιος του 1974
 
Με το αστέρι του Ίνο να ανεβαίνει, η Sinfonia υπέγραψε το πρώτο της δισκογραφικό συμβόλαιο το '73 και τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησε το πρώτο της άλμπουμ, το Portsmouth Sinfonia Plays the Popular Classics, σε παραγωγή του Ίνο -το περιοδικό Rolling Stone, στο τεύχος Ιανουαρίου '75, ονόμασε το άλμπουμ "κωμικό άλμπουμ της χρονιάς". Οι διαφημίσεις για το άλμπουμ ανακήρυξαν τη Sinfonia ως "Αδιαμφισβήτητα, τη χειρότερη ορχήστρα στον κόσμο" και παρόλο που ήταν ακριβώς το αντίθετο από αυτό που παραδοσιακά θεωρούνταν "καλό", η Sinfonia έκανε -μικρή- επιτυχία. Στις 28 Μαΐου του '74, έπαιξαν μπροστά σε χιλιάδες θεατές στο Royal Albert Hall του Λονδίνου, μια παράσταση η οποία αργότερα κυκλοφόρησε ως άλμπουμ, το Hallelujah: The Portsmouth Sinfonia at the Royal Albert Hall.
 
Όμως, η δυναμική που απολάμβανε η ορχήστρα στις αρχές της δεκαετίας άρχισε να σβήνει. Το 1980 κυκλοφόρησε το τελευταίο άλμπουμ της ορχήστρας με τίτλο 20 Classic Rock Classics, στο οποίο η Sinfonia έκανε το χειρότερο δυνατό σε διασκευές τραγουδιών όπως τα "Nights in White Satin" και "Bridge Over Troubled Waters". Έπαιξαν το τελευταίο τους live τον Οκτώβριο του '79, στο περίφημο Rainbow Theatre.

Σήμερα, η Portsmouth Sinfonia έχει σε μεγάλο βαθμό ξεχαστεί. Το 2009 κυκλοφόρησε ένα βίντεο στο YouTube, χωρίς να της αποδοθεί, με την εκδοχή της ορχήστρας για το "Also sprach Zarathustra", με τίτλο "Orchestra Fail". Τα άλμπουμ της ορχήστρας δεν έγιναν ποτέ CD.
 
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου