Ο Τζέιμς Μόρισον ισχυρίστηκε ότι τα χάπια του θα μπορούσαν να θεραπεύσουν οτιδήποτε, από ευλογιά μέχρι και δυσεντερία, και χιλιάδες Βρετανοί τον πίστεψαν.
Τον 19ο αιώνα, όταν η ιατρική γνώση έλλειπε και το αμόρφωτο κοινό εξαπατούνταν εύκολα, οι απατεώνες και οι τσαρλατάνοι ήταν πολύ περισσότεροι από τους πραγματικούς γιατρούς. Ένας από αυτούς όμως δεν συγκρινόταν με τους υπόλοιπους. Ήταν ένας Βρετανός επιχειρηματίας ονόματι Τζέιμς Μόρισον.
Όταν ο Μόρισον αρρώστησε στις αρχές της δεκαετίας του 1820, ένιωσε αποστροφή για τους γιατρούς και τις θεραπείες τους και αποφάσισε ότι εκείνος μπορούσε να τα πάει καλύτερα. Και έτσι εφηύρε ένα χάπι που θεράπευε τα πάντα και ξεγέλασε πάρα πολλούς ανθρώπους, πλουτίζοντας και ο ίδιος στην πορεία.
Όταν ο Μόρισον αρρώστησε στις αρχές της δεκαετίας του 1820, ένιωσε αποστροφή για τους γιατρούς και τις θεραπείες τους και αποφάσισε ότι εκείνος μπορούσε να τα πάει καλύτερα. Και έτσι εφηύρε ένα χάπι που θεράπευε τα πάντα και ξεγέλασε πάρα πολλούς ανθρώπους, πλουτίζοντας και ο ίδιος στην πορεία.
Εμπιστευτείτε τον Μόρισον, όχι τους γιατρούς
Διαφήμιση που κυκλοφόρησε ο Μόρισον για τα χάπια του
Ο ακριβής τύπος της ασθένειας από την οποία ασθένησε ο Μόρισον είναι άγνωστος, αλλά την περιέγραψε ως "ανέκφραστη ταλαιπωρία των 35 χρόνων" και πίστευε ότι τα φυτικά χάπια που επινόησε ήταν το μόνο πράγμα που τον θεράπευσε.
Με βάση τη δική του ανάρρωση, διαπίστωσε ότι όλες οι ασθένειες -συμπεριλαμβανομένου του πόνου- ήταν απλώς το αποτέλεσμα ενός ελαττώματος στο αίμα. Πίστευε ότι τα φυτικά καθαρτικά μπορούσαν να καθαρίσουν αποτελεσματικά τις ακαθαρσίες και να αποκαταστήσουν την υγεία των ασθενών. Όσον αφορά τον Μόρισον, οι πραγματικοί γιατροί το έκαναν πολύ περίπλοκο.
Το 1825, ενοποίησε τις ιδέες του σε ένα πρακτικό χάπι φτιαγμένο από φυσικά συστατικά: Αλόη, ραβέντι, κρέμα ταρτάρ και σμύρνα.
Δήλωσε ότι το θαυματουργό χάπι θα ανακουφίσει όλα τα προβλήματα υγείας, από τη δυσεντερία και την ευλογιά μέχρι τους πυρετούς, τα σπυράκια, ακόμη και την ομιλία στον ύπνο. Όλα αυτά φέρεται να τα έκανε μέσω της αναγκαστικής αφόδευσης.
Το μαγική χάπι έγινε γνωστό ως Καθολικό Χάπι ή Χάπι του Μόρισον, έβγαινε σε δύο εκδόσεις -το Νο. 1 και το Νο. 2- και προωθήθηκε ως φάρμακο που μπορούσε να ληφθεί όσο συχνά χρειαζόταν. Τριάντα χάπια την ημέρα ήταν τέλεια -ιδιαίτερα για τις πωλήσεις του Μόρισον.
Ο Άγγλος λαογράφος και συγγραφέας Eric Maple έγραψε στο βιβλίο του "Magic, Medicine and Quackery" το 1968 ότι τα θαυματουργά χάπια του Μόρισον ήταν "τα πιο αξιοσημείωτα σκουπίδια που είχε δει ο αιώνας μέχρι τότε".
Για να προσθέσει νομιμότητα στην επιχείρησή του, ο Μόρισον σκαρφίστηκε το Βρετανικό Κολλέγιο Υγείας, με τον ίδιο να είναι ο επικεφαλής "υγείας". Ο νέος οργανισμός ακουγόταν απόλυτα επίσημος και για να χτίσει αξιοπιστία πλημμύρισε την αγορά με διαφημίσεις μαρτυριών ασθενών και επιδοκιμασιών άλλων για το ύποπτο σκεύασμα.
Παραμένει ασαφές πόσα από αυτά ήταν νόμιμα, αλλά οι άρρωστοι πίστευαν γρήγορα.
Ο Μόρισον έβγαλε μια διαφήμιση στην οποία συνέκρινε το ανθρώπινο σώμα με ένα δέντρο και διαβεβαίωνε το κοινό ότι μπορούσαν να ξεκινήσουν μια αγωγή με τα καθαρτικά του χάπια χωρίς καν να μιλήσουν με τον γιατρό τους:
"Δεν αντιμετωπίζονται συνολικά τα δέντρα και τα φυτά; Έτσι πρέπει να γίνεται και με το ανθρώπινο σώμα. Εκδόθηκε από το Βρετανικό Κολλέγιο Υγείας στο Λονδίνο, για λογαριασμό του Body of Hygeists, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι όλες οι ασθένειες προέρχονται από ακαθαρσίες στο αίμα και ως εκ τούτου θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με το Καθολικό Φάρμακο, το οποίο αποτελείται από αβλαβή συστατικά, μπορεί να ληφθεί χωρίς τη συμβουλή γιατρού".
Προς τιμή του Μόρισον, εκείνη την εποχή, τα καθαρτικά χάπια του ήταν αναμφισβήτητα μια προτιμότερη επιλογή από την τότε κοινή πρακτική της αφαίμαξης. "Αν πάρεις πολύ λίγο αίμα, δεν κάνεις καλό. Αν πάρεις πάρα πολύ, σκοτώνεις τον ασθενή", έγραψε στο διαφημιστικό του βιβλίο 700 σελίδων με τίτλο Morisoniana που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1828 από το δικής του επινόησης Κολλέγιο Υγείας.
"Για να πείσω τον κόσμο, είμαι έτοιμος να τα πάρω σε οποιεσδήποτε δόσεις και για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα, και πολλά άλλα άτομα έχουν κάνει το ίδιο πράγμα, και πάντα προς όφελος τους -όσο περισσότερο παίρνει κάποιος το χάπι, τόσο μεγαλύτερο το καλό", δήλωσε ο ίδιος. "Είναι έτοιμοι τα αυτοί που κάνουν αφαίμαξη να κάνουν το ίδιο αφαιρώντας το αίμα τους;".
Αν και ο Μόρισον είχε δίκιο για τον παραλογισμό της αφαίμαξης, οι επιθέσεις του στις παραδοσιακές ιατρικές πρακτικές και την αποστολή του να εφεύρει εκ νέου την υγειονομική περίθαλψη δεν πέρασαν χωρίς κριτική από την ιατρική κοινότητα.
Ο Thomas Wakley, ιδρυτικός συντάκτης ενός ιατρικού περιοδικού που εκδίδεται μέχρι και σήμερα, προσπάθησε να δυσφημήσει την αποτελεσματικότητα των χαπιών και τις θεωρίες πίσω από αυτά.
Αν και ο Μόρισον είχε δίκιο για τον παραλογισμό της αφαίμαξης, οι επιθέσεις του στις παραδοσιακές ιατρικές πρακτικές και την αποστολή του να εφεύρει εκ νέου την υγειονομική περίθαλψη δεν πέρασαν χωρίς κριτική από την ιατρική κοινότητα.
Ο Thomas Wakley, ιδρυτικός συντάκτης ενός ιατρικού περιοδικού που εκδίδεται μέχρι και σήμερα, προσπάθησε να δυσφημήσει την αποτελεσματικότητα των χαπιών και τις θεωρίες πίσω από αυτά.
Άλλοι γιατροί συμμετείχαν στην εκστρατεία κατά του Μόρισον, προειδοποιώντας το κοινό ότι δεν ήταν παρά ένας απατεώνας. Ο κόσμος όμως δεν ήθελε να ακούσει γι' αυτό και ήθελε γρήγορες λύσεις.
Θαυματουργά ή απατεωνιά;
Ο Μόρισον έγραψε και δημοσίευσε μια πραγματεία για την υγεία για να προσδώσει νομιμότητα στη θεραπεία του
Μια μαρτυρία που τυπώθηκε σε μια έκδοση του 1832 προερχόταν από έναν άνδρα που ισχυρίστηκε ότι η σύζυγός του υπέφερε επί 12 χρόνια από πόνους στο στήθος και είχε ζητήσει την καλύτερη διαθέσιμη ιατρική συμβουλή, χωρίς αποτελέσματα.
"Την ώθησαν να πάρει τα χάπια σας, με τα οποία, μετά από κανονική θεραπεία για μερικές εβδομάδες, θεραπεύτηκε πλήρως", δήλωσε.
Ένας άλλος ισχυρίστηκε ότι τα χάπια θεράπευσαν την κήλη του. "Δοκίμασα πολλά είδη επιδέσμων, αλλά χωρίς αποτέλεσμα", εξήγησε, αλλά αφού παρήγγειλε δύο κουτιά από τα χάπια του Μόρισον, "τα οποία πήρα σύμφωνα με τις οδηγίες που μου δόθηκαν, είμαι στην ευχάριστη θέση να πω ότι η κήλη δε με ενόχλησε από τότε".
Παρά την εικόνα τέλειας υγείας που ζωγράφισε ο Μόρισον, οι άνθρωποι άρχισαν να πεθαίνουν.
Σε μια περίπτωση, ένα 15χρονο κορίτσι "πέθανε σε φρικτή αγωνία ως συνέπεια" της λήψης των χαπιών. Σε ένα δημοσιευμένο περιστατικό του 1836, ένας πράκτορας πωλήσεων του Μόρισον ονόματι Ρόμπερτ Σάλμον καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία από αμέλεια επειδή χορήγησε χίλια χάπια στη διάρκεια 20 ημερών στον 32χρονο Τζον Μακένζι, ο οποίος υπέφερε από πόνους στα γόνατα. Απελπισμένος για λίγη ανακούφιση, ο Μακένζι έβαλε έναν γιατρό να του εφαρμόσει 14 βδέλλες στο γόνατό του. Μια νεκροψία έδειξε ότι τα χάπια -όχι οι βδέλλες ή οτιδήποτε άλλο- ήταν η κύρια αιτία θανάτου. Πριν πεθάνει, έπαιρνε καθημερινά 72 από αυτά.
Ένα χρόνο αργότερα, ακόμη 12 θάνατοι που συνδέονται με υπερβολική δόση ερευνήθηκαν στο Γιόρκ. Ο Μόρισον απέφυγε την τιμωρία μιας και οι πράκτορες του ήταν οι αποδιοπομπαίοι τράγοι. Γύρω στο 1834, πήρε την -συνετή- απόφαση να εγκαταλείψει την Αγγλία για το Παρίσι. Μετά την φυγή του Μόρισον, ένας από τους πωλητές του καταδικάστηκε ακόμη και για ανθρωποκτονία μετά από έναν ακόμη θάνατο.
Ξαφνικά, εμφανίστηκαν διαφημίσεις που χλεύαζαν τον καλό "γιατρό". Ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στις εικόνες των σχεδίων ήταν οι ασθενείς του Μόρισον να βλασταίνουν λαχανικά, κλαδιά δέντρων και φύλλα από το σώμα τους -πιθανώς από την υπερβολική δόση των φυτικών καθαρτικών.
"Την ώθησαν να πάρει τα χάπια σας, με τα οποία, μετά από κανονική θεραπεία για μερικές εβδομάδες, θεραπεύτηκε πλήρως", δήλωσε.
Ένας άλλος ισχυρίστηκε ότι τα χάπια θεράπευσαν την κήλη του. "Δοκίμασα πολλά είδη επιδέσμων, αλλά χωρίς αποτέλεσμα", εξήγησε, αλλά αφού παρήγγειλε δύο κουτιά από τα χάπια του Μόρισον, "τα οποία πήρα σύμφωνα με τις οδηγίες που μου δόθηκαν, είμαι στην ευχάριστη θέση να πω ότι η κήλη δε με ενόχλησε από τότε".
Παρά την εικόνα τέλειας υγείας που ζωγράφισε ο Μόρισον, οι άνθρωποι άρχισαν να πεθαίνουν.
Σε μια περίπτωση, ένα 15χρονο κορίτσι "πέθανε σε φρικτή αγωνία ως συνέπεια" της λήψης των χαπιών. Σε ένα δημοσιευμένο περιστατικό του 1836, ένας πράκτορας πωλήσεων του Μόρισον ονόματι Ρόμπερτ Σάλμον καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία από αμέλεια επειδή χορήγησε χίλια χάπια στη διάρκεια 20 ημερών στον 32χρονο Τζον Μακένζι, ο οποίος υπέφερε από πόνους στα γόνατα. Απελπισμένος για λίγη ανακούφιση, ο Μακένζι έβαλε έναν γιατρό να του εφαρμόσει 14 βδέλλες στο γόνατό του. Μια νεκροψία έδειξε ότι τα χάπια -όχι οι βδέλλες ή οτιδήποτε άλλο- ήταν η κύρια αιτία θανάτου. Πριν πεθάνει, έπαιρνε καθημερινά 72 από αυτά.
Ένα χρόνο αργότερα, ακόμη 12 θάνατοι που συνδέονται με υπερβολική δόση ερευνήθηκαν στο Γιόρκ. Ο Μόρισον απέφυγε την τιμωρία μιας και οι πράκτορες του ήταν οι αποδιοπομπαίοι τράγοι. Γύρω στο 1834, πήρε την -συνετή- απόφαση να εγκαταλείψει την Αγγλία για το Παρίσι. Μετά την φυγή του Μόρισον, ένας από τους πωλητές του καταδικάστηκε ακόμη και για ανθρωποκτονία μετά από έναν ακόμη θάνατο.
Ξαφνικά, εμφανίστηκαν διαφημίσεις που χλεύαζαν τον καλό "γιατρό". Ένα επαναλαμβανόμενο θέμα στις εικόνες των σχεδίων ήταν οι ασθενείς του Μόρισον να βλασταίνουν λαχανικά, κλαδιά δέντρων και φύλλα από το σώμα τους -πιθανώς από την υπερβολική δόση των φυτικών καθαρτικών.
Η εκπληκτικά μακρά διάρκεια του χαπιού
Ένας τρομοκρατημένος άνδρας ανακαλύπτει ότι ως αποτέλεσμα της λήψης των φυτικών χαπιών του Μόρισον, η μύτη του έχει μετατραπεί σε καρότο
Παρά την κακή δημοσιότητα και την πιθανότητα να προκαλέσει περισσότερους θανάτους, ο Μόρισον συνέχισε να προωθεί τα χάπια του και μάλιστα πρότεινε στους ανθρώπους να καταναλώνουν περισσότερα. Υπενθύμισε στο κοινό με διαφημίσεις ότι το θαυματουργό χάπι του μπορεί να μην λειτουργήσει αμέσως, αλλά αυτός δεν ήταν λόγος να τα παρατήσουν.
"Σε αυτούς που παίρνουν τα χάπια Μόρισον λέμε, μη σταματήσετε να τα παίρνετε όταν αισθάνεστε χειρότερα, αλλά αυξήστε τις δόσεις", έγραφε μια διαφήμιση το 1838. "Πρέπει να αισθάνεστε χειρότερα όταν τα φάρμακα αρχίζουν να δρουν με τους βρώμικους, όξινους χυμούς του σώματος που συχνά αφέθηκαν να στερεωθούν σχεδόν μοιραία στα έντερα και πολλές φορές έγιναν ακόμα πιο δυνατά, από υδραργυρικά και άλλα βλαβερά δηλητήρια".
Το 1840, σε ηλικία 70 ετών, ο Τζέιμς Μόρισον πέθανε. Κανένα αρχείο δεν αναφέρει υπερβολική δόση ως αιτία. Ωστόσο, ο Maple έγραψε ότι ο ψευτογιατρός ήταν έτοιμος να πετάξει μερικά από τα χάπια του πριν τον κόψει ο θάνατος.
Ο τσαρλατανισμός του Μόρισον του απέφερε 500.000 λίρες, που ισοδυναμεί με περισσότερα από 51 εκατομμύρια λίρες σήμερα.
Οι γιοι του συνέχισαν την οικογενειακή επιχείρηση και την επέκτειναν. Για δεκαετίες, αισιόδοξοι ασθενείς συνέχισαν να αγοράζουν τα χάπια μέχρι που, το 1920, η Βρετανία σταμάτησε επιτέλους τις πωλήσεις τους.
"Σε αυτούς που παίρνουν τα χάπια Μόρισον λέμε, μη σταματήσετε να τα παίρνετε όταν αισθάνεστε χειρότερα, αλλά αυξήστε τις δόσεις", έγραφε μια διαφήμιση το 1838. "Πρέπει να αισθάνεστε χειρότερα όταν τα φάρμακα αρχίζουν να δρουν με τους βρώμικους, όξινους χυμούς του σώματος που συχνά αφέθηκαν να στερεωθούν σχεδόν μοιραία στα έντερα και πολλές φορές έγιναν ακόμα πιο δυνατά, από υδραργυρικά και άλλα βλαβερά δηλητήρια".
Το 1840, σε ηλικία 70 ετών, ο Τζέιμς Μόρισον πέθανε. Κανένα αρχείο δεν αναφέρει υπερβολική δόση ως αιτία. Ωστόσο, ο Maple έγραψε ότι ο ψευτογιατρός ήταν έτοιμος να πετάξει μερικά από τα χάπια του πριν τον κόψει ο θάνατος.
Ο τσαρλατανισμός του Μόρισον του απέφερε 500.000 λίρες, που ισοδυναμεί με περισσότερα από 51 εκατομμύρια λίρες σήμερα.
Οι γιοι του συνέχισαν την οικογενειακή επιχείρηση και την επέκτειναν. Για δεκαετίες, αισιόδοξοι ασθενείς συνέχισαν να αγοράζουν τα χάπια μέχρι που, το 1920, η Βρετανία σταμάτησε επιτέλους τις πωλήσεις τους.
από: ati
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου