Ο "τελευταίος ιππότης", όπως αποκαλείται, Josef Mencik
Ο Josef Mencik έζησε στην Τσεχοσλοβακία μέχρι το 1945 σαν πραγματικός ιππότης, σε ένα κάστρο, χωρίς ρεύμα και αυτοκίνητα, ενώ, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, με το άλογό του και με πλήρη πανοπλία, εναντιώθηκε στο πέρασμα των αρμάτων μάχης των Ναζί από την περιοχή Böhmerwald.
Όταν τον Σεπτέμβριο του 1938 τα τεθωρακισμένα των Ναζί μπήκαν στην κατεχόμενη περιοχή της Σουδητίας στην τότε Τσεχοσλοβακία, πιθανώς ξαφνιάστηκαν όταν, ξαφνικά, είδαν μπροστά τους έναν γενειοφόρο άνδρα, ντυμένο με πανοπλία και με τσεκούρι μάχης στα χέρια, και ο οποίος έμοιαζε με τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες. Παρόλο που ο ιππότης δεν κατάφερε να σώσει την πατρίδα του από την κατοχή, είχε πέτυχε να δείξει -έστω και συμβολικά- ότι ήταν έτοιμος να αντισταθεί στον εχθρό.
Ο ιππότης, ονόματι Jozef Menczyk, γεννήθηκε το 1870 σε μια οικογένεια πλούσιων γαιοκτημόνων στο χωριό Dobrša στο νοτιοδυτικό τμήμα της Τσεχοσλοβακίας. Μεγάλωσε σε μια εποχή που ο ρομαντισμός των μεσαιωνικών ιπποτών ήταν δημοφιλής στην Ευρώπη, ειδικά στα γερμανικά εδάφη. Τα αρχοντικά έμοιαζαν με μεσαιωνικά κάστρα, ενώ είχαν σαν διακόσμηση αντίγραφα πανοπλιών των ιπποτών του Μεσαίωνα. Τόσο οι συγγραφείς όσο και οι ποιητές δημιούργησαν πολλά έργα αφιερωμένα στο θέμα των ιπποτών και μοτίβα μεσαιωνικών ηρώων εμφανίστηκαν στην όπερα. Ίσως αυτή η δημοτικότητα του ιπποτισμού έκανε μεγάλη εντύπωση στον νεαρό Menczyk, ο οποίος, ακόμη και ως ενήλικας, ήθελε να γίνει ιππότης.
Στο χωριό Dobrša υπάρχει ένα μικρό φρούριο που χτίστηκε τον 13ο αιώνα, το οποίο, στο πέρασμα των αιώνων, ξαναχτίστηκε και άλλαξε ιδιοκτήτες αρκετές φορές. Τον 18ο αιώνα, το κάστρο αγοράστηκε από την οικογένεια Schwarzenberg, η οποία, στις αρχές του 19ου αιώνα, έχτισε διαμερίσματα, ένα σχολείο και μια σιταποθήκη στο πέτρινο κτίριο. Σε ένα από τα διαμερίσματα του κάστρου ζούσε η οικογένεια Menczyk, της οποίας ο μικρότερος γιος Jozef ονειρευόταν ότι μια μέρα θα μπορούσε να διοικήσει το μέρος. Το 1911, το κάστρο κάηκε ολοσχερώς και οι απόγονοι των Schwarzenberg πούλησαν το παλιό κτίριο στον Menczyk, ο οποίος τελικά κατάφερε να πραγματοποιήσει τα σχέδιά του, γράφει μια τοπική εφημερίδα.
Ο ιππότης, ονόματι Jozef Menczyk, γεννήθηκε το 1870 σε μια οικογένεια πλούσιων γαιοκτημόνων στο χωριό Dobrša στο νοτιοδυτικό τμήμα της Τσεχοσλοβακίας. Μεγάλωσε σε μια εποχή που ο ρομαντισμός των μεσαιωνικών ιπποτών ήταν δημοφιλής στην Ευρώπη, ειδικά στα γερμανικά εδάφη. Τα αρχοντικά έμοιαζαν με μεσαιωνικά κάστρα, ενώ είχαν σαν διακόσμηση αντίγραφα πανοπλιών των ιπποτών του Μεσαίωνα. Τόσο οι συγγραφείς όσο και οι ποιητές δημιούργησαν πολλά έργα αφιερωμένα στο θέμα των ιπποτών και μοτίβα μεσαιωνικών ηρώων εμφανίστηκαν στην όπερα. Ίσως αυτή η δημοτικότητα του ιπποτισμού έκανε μεγάλη εντύπωση στον νεαρό Menczyk, ο οποίος, ακόμη και ως ενήλικας, ήθελε να γίνει ιππότης.
Στο χωριό Dobrša υπάρχει ένα μικρό φρούριο που χτίστηκε τον 13ο αιώνα, το οποίο, στο πέρασμα των αιώνων, ξαναχτίστηκε και άλλαξε ιδιοκτήτες αρκετές φορές. Τον 18ο αιώνα, το κάστρο αγοράστηκε από την οικογένεια Schwarzenberg, η οποία, στις αρχές του 19ου αιώνα, έχτισε διαμερίσματα, ένα σχολείο και μια σιταποθήκη στο πέτρινο κτίριο. Σε ένα από τα διαμερίσματα του κάστρου ζούσε η οικογένεια Menczyk, της οποίας ο μικρότερος γιος Jozef ονειρευόταν ότι μια μέρα θα μπορούσε να διοικήσει το μέρος. Το 1911, το κάστρο κάηκε ολοσχερώς και οι απόγονοι των Schwarzenberg πούλησαν το παλιό κτίριο στον Menczyk, ο οποίος τελικά κατάφερε να πραγματοποιήσει τα σχέδιά του, γράφει μια τοπική εφημερίδα.
Το κάστρο που αγόρασε ο Menczyk το 1911
Για τα επόμενα 30 χρόνια, προσπάθησε να μετατρέψει το πέτρινο κτίριο σε ένα πραγματικό μεσαιωνικό φρούριο. Δεν επέτρεπε στον εαυτό του σύγχρονες ανέσεις, το κτίριο δεν είχε ρεύμα και χρησιμοποιούσε κεριά και πυρσούς για να φωτίσει τα δωμάτια. Ταυτόχρονα, ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του τον τελευταίο Τσέχο ιππότη και προσπάθησε να ακολουθήσει τις αρχές του ιπποτισμού και να βοηθήσει τους ντόπιους όσο καλύτερα μπορούσε. Έφιππος και με πανοπλία, ο Menczyk γυρνούσε στις γιορτές της περιοχής, όπου του άρεσε να μιλάει για τον εαυτό του και το κάστρο του.
Μια ντόπια που τον είχε γνωρίσει στην παιδική της ηλικία, λέει ότι ο γενειοφόρος ιππότης ήταν αρκετά εκκεντρικός. "Είχε το δικό του τελετουργικό στην παμπ. Κατάπινε μια ολόκληρη ρέγγα με τα κόκαλά της, έπινε ένα ποτήρι ρούμι και μετά φώναξε δυνατά. Επανέλαβε αυτό το τελετουργικό αρκετές φορές, αλλά μια φορά ήταν τόσο μεθυσμένος που, ενώ πήγαινε στο σπίτι, έπεσε από το άλογό του σε μια λίμνη", θυμάται η ίδια. Ο Menczyk κινούνταν κυρίως έφιππος στο χωριό, ντυμένος με την πανοπλία του και τα παιδιά της γειτονιάς ήταν οι καλύτεροι φίλοι του. Ήταν χαρούμενος όταν ξεναγούσε ολόκληρες σχολικές στο κάστρο του, έδειχνε με ενθουσιασμό στους επισκέπτες μια συλλογή αρχαιοτήτων, μιλούσε για την ιστορία του φρουρίου του και γενικά για τον Μεσαίωνα και περιέγραφε πώς έπρεπε να συμπεριφέρεται ένας σωστός ιππότης.
Μια ντόπια που τον είχε γνωρίσει στην παιδική της ηλικία, λέει ότι ο γενειοφόρος ιππότης ήταν αρκετά εκκεντρικός. "Είχε το δικό του τελετουργικό στην παμπ. Κατάπινε μια ολόκληρη ρέγγα με τα κόκαλά της, έπινε ένα ποτήρι ρούμι και μετά φώναξε δυνατά. Επανέλαβε αυτό το τελετουργικό αρκετές φορές, αλλά μια φορά ήταν τόσο μεθυσμένος που, ενώ πήγαινε στο σπίτι, έπεσε από το άλογό του σε μια λίμνη", θυμάται η ίδια. Ο Menczyk κινούνταν κυρίως έφιππος στο χωριό, ντυμένος με την πανοπλία του και τα παιδιά της γειτονιάς ήταν οι καλύτεροι φίλοι του. Ήταν χαρούμενος όταν ξεναγούσε ολόκληρες σχολικές στο κάστρο του, έδειχνε με ενθουσιασμό στους επισκέπτες μια συλλογή αρχαιοτήτων, μιλούσε για την ιστορία του φρουρίου του και γενικά για τον Μεσαίωνα και περιέγραφε πώς έπρεπε να συμπεριφέρεται ένας σωστός ιππότης.
Δεν είναι γνωστό πώς βρήκε τα χρήματα για το χόμπι του και τη διαχείριση του κάστρου. Μία από τις εκδοχές είναι ό,τι ασχολούνταν με το λαθρεμπόριο αντικών, που τις αποκτούσε κυρίως από την Γαλλία. Είναι γνωστό ότι η πανοπλία που φορούσε κατασκευάστηκε στη Γαλλία και από εκεί είχε φέρει το πιο πολύτιμο έκθεμά του, ένα μουσικό όργανο, το οποίο προηγουμένως φυλασσόταν σε ένα παλάτι.
Το 1936, ένα τσέχικο περιοδικό περιέγραψε μια επίσκεψη που είχε κάνει στον Menczyk ως εξής:
Το 1936, ένα τσέχικο περιοδικό περιέγραψε μια επίσκεψη που είχε κάνει στον Menczyk ως εξής:
"Ένας γενειοφόρος, ξυπόλητος άνδρας, που φορούσε μια μπαλωμένη φούστα άνοιξε την ξύλινη πόρτα του βασικού ξύλινου φρουρίου που είχε ένα ένα σκαλισμένο οικόσημο σκαλισμένο πάνω της. Πίσω του, το κάστρο ήταν εντελώς σκοτεινό. Μας κάλεσε μέσα. Ο ίδιος ζούσε στο πρώην παρεκκλήσι του κάστρου, το οποίο ήταν χωρίσει σε δύο μέρη. Το ένα ήταν ένα αυτοδημιούργητο μουσείο με κρυστάλλους χαλαζία, παλιά όπλα, έναν ξύλινο κροκόδειλο, βαλσαμωμένα πουλιά, διάφορες ιερές και βλάσφημες εικόνες, ένα ψάθινο καπέλο, ένα κρανίο, δύο πορτρέτα του ίδιου σε φυσικό μέγεθος και μια αφίσα με την επιγραφή, 'Μην αγγίζετε τίποτα!'. Στον άλλο χώρο, υπήρχε μια πανοπλία ενός ιππότη, την οποία ο Menczyk παρουσίασε με ιδιαίτερη περηφάνια. Με κάποιο τρόπο, είχε φέρει παράνομα την πανοπλία από τη Γαλλία".
Η ειρηνική ζωή του ιππότη τελείωσε το 1938, όταν οι άνεμοι του Β' Παγκοσμίου Πολέμου έπνεαν ήδη πάνω από την Ευρώπη. Η ναζιστική Γερμανία διεκδικούσε τα εθνοτικά γερμανικά εδάφη της Τσεχοσλοβακίας, τα οποία ήταν πέρα από τα γερμανοαυστριακά σύνορα. Τον Σεπτέμβριο του '38, συνήφθη μια συμφωνία στο Μόναχο, η οποία επέτρεπε στη Γερμανία να προσαρτήσει την περιοχή της Σουδητίας που ανήκε στην Τσεχοσλοβακία. Η συμφωνία υπεγράφη από τη Μεγάλη Βρετανία, την Γαλλία, την Ιταλία και την Γερμανία σε μια διάσκεψη στην οποία δεν συμμετείχαν οι εκπρόσωποι της Τσεχοσλοβακίας. Οι Δυτικές δυνάμεις ήλπιζαν ότι η κατάληψη της Σουδητίας θα κατεύναζε τη Γερμανία και θα την έκανε να μην κοιτάει άλλες γειτονικές χώρες. Αμέσως μετά τη διάσκεψη, τα γερμανικά στρατεύματα βάδισαν στη Σουδητία και, τον Μάρτιο του '39, η Γερμανία κατέλαβε πλήρως και κατέστρεψε την Τσεχοσλοβακία.
Τον Σεπτέμβριο του '38, ο τσεχοσλοβακικός στρατός δεν αντιστάθηκε στην κατοχή της περιοχής της Σουδητίας και οι Ναζί μπόρεσαν να καταλάβουν αυτά τα εδάφη ανεμπόδιστα. Ωστόσο, ένας άνθρωπος στάθηκε εμπόδιο στους Γερμανούς. Ο Menczyk πήγε έφιππος μια απόσταση 30 χιλιομέτρων μέχρι το χωριό Buchin, το οποίο βρισκόταν στα σύνορα με τη ναζιστική Γερμανία. Ίσως, είχε θυμηθεί έναν παλιό τσέχικο μύθο που έλεγε ό,τι σε μια δύσκολη στιγμή, όταν η Τσεχία θα απειλούνταν από έναν εχθρό, ένας ηρωικός ιππότης θα στεκόταν εμπόδιο στο δρόμο του και θα έσωζε την πατρίδα του.
Στις 30 Σεπτεμβρίου του '38, όταν μια μονάδα αρμάτων των Ναζί θέλησε να εισέλθει στην περιοχή της Σουδητίας μέσω του Buchin, ο Menczyk τους έκλεισε το δρόμο. Ο ιππότης ήταν με πλήρη εξοπλισμό, έφιππος και με ένα τσεκούρι μάχης στα χέρια του. Έκπληκτοι οι Ναζί σταμάτησαν, προσπαθώντας να καταλάβουν τι τους καθυστερούσε. Μετά από μια σύντομη σκέψη, οι χειριστές των αρμάτων αποφάσισαν ότι ήταν απλώς κάποιος τρελός, τον προσπέρασαν ήρεμα και προχώρησαν. Ο θρύλος του ιππότη, που μόνος του προσπάθησε να αντισταθεί στην κατοχή της πατρίδας του, άρχισε να διαδίδεται.
Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, ο Menczyk ζούσε ανενόχλητος στο φρούριο Dobrša, αλλά το '45, όταν ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος είχε ήδη τελειώσει, οι τσεχικές αρχές πήραν το φρούριο από τον ιππότη.
Ο Josef Mencik πέθανε στις 19 Νοεμβρίου του '45, σε ηλικία 75 ετών, στο σπίτι του γιου του, χωρίς να είναι πλέον ο κύριος του φρουρίου του. Στην δεκαετία του 1960, κατασκευάστηκε ένα σχολείο στο φρούριο Dobrša, αλλά από το 1989, το κάστρο διαχειρίζεται και αναστηλώνεται από τον τοπικό σύλλογο, ο οποίος διοργανώνει διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις εκεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου