Το "Vertumnus – Rudolf II", απεικονίζει τον Ροδόλφο Β' της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το 1576, ως Βερτούμνους, τον αρχαίο ρωμαϊκό θεό των εποχών που τριγυρίζει σε κήπους και περιβόλια, 1590
Ένα αγγούρι σχηματίζει μια μύτη. Το ανοιχτό στόμα ενός λύκου γίνεται μάτι. Ένα κομμάτι σίδερο γίνεται αυτί. Ένας καρχαρίας αντί για στόμα. Ένας σωρός από βιβλία δημιουργούν κορμό.
Αυτές είναι μερικές από τις εκπληκτικές λεπτομέρειες στους σύνθετους πίνακες του Τζουζέπε Αρτσιμπόλντο που αποτελούνται από ανόμοια αλλά σχετικά στοιχεία.
Ο Αρτσιμπόλντο (ή Αρτσιμπόλντι) ήταν Ιταλός ζωγράφος περισσότερο γνωστός για τη δημιουργία ευφάνταστων πορτρέτων φτιαγμένα εξ ολοκλήρου από αντικείμενα όπως φρούτα, λαχανικά, λουλούδια, ψάρια και βιβλία, ζωγράφισε δηλαδή αναπαραστάσεις αυτών των αντικειμένων στον καμβά με τέτοιο τρόπο ώστε το σύνολο να σχηματίζει μια αναγνωρίσιμη ομοιότητα του θέματος του πορτρέτου.
Αυτά τα έργα αποτελούν μια ξεχωριστή κατηγορία από τα υπόλοιπα έργα του. Ήταν συμβατικός ζωγράφος πορτρέτων της Αυλής για τρεις αυτοκράτορες της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στη Βιέννη και την Πράγα, ενώ παράλληλα δημιουργούσε θρησκευτικά θέματα και, μεταξύ άλλων, μια σειρά από έγχρωμα σχέδια εξωτικών ζώων στο αυτοκρατορικό θηριοτροφείο.
Άνοιξη, από τη σειρά Τέσσερις Εποχές, 1573
Καλοκαίρι, 1563
Φθινόπωρο, 1573
Χειμώνας, 1563
Το συμβατικό έργο του Αρτσιμπόλντο, σε παραδοσιακά θρησκευτικά θέματα, έχει ξεχαστεί, αλλά τα πορτρέτα του με ανθρώπινα κεφάλια που αποτελούνται από λαχανικά, φυτά, φρούτα, θαλάσσια πλάσματα και ρίζες δέντρων, θαυμάστηκαν πολύ από τους συγχρόνους του και γοητεύουν μέχρι σήμερα.
Από μακριά, τα πορτρέτα μοιάζουν κανονικά. Στην πραγματικότητα όμως, μεμονωμένα αντικείμενα επικαλύπτονταν μεταξύ τους για να δημιουργήσουν διάφορα ανατομικά μέρη ενός ανθρώπου.
Ο ζωγράφος έφτιαξε τα πορτρέτα προσεκτικά, από τη φαντασία του, τα δε αντικείμενα που έχει χρησιμοποιήσει σε κάθε πορτρέτο δεν ήταν τυχαία, αλλά σχετιζόταν με τον χαρακτήρα.
Από μακριά, τα πορτρέτα μοιάζουν κανονικά. Στην πραγματικότητα όμως, μεμονωμένα αντικείμενα επικαλύπτονταν μεταξύ τους για να δημιουργήσουν διάφορα ανατομικά μέρη ενός ανθρώπου.
Ο ζωγράφος έφτιαξε τα πορτρέτα προσεκτικά, από τη φαντασία του, τα δε αντικείμενα που έχει χρησιμοποιήσει σε κάθε πορτρέτο δεν ήταν τυχαία, αλλά σχετιζόταν με τον χαρακτήρα.
Γη, από τη σειρά Στοιχεία, 1570
Φωτιά, 1566
Νερό, 1566
Αέρας, 1566
Στο πορτρέτο που ονομάζεται The Librarian, ο Αρτσιμπόλντο χρησιμοποίησε αντικείμενα που δήλωναν την κουλτούρα του βιβλίου εκείνη την εποχή, όπως η κουρτίνα που δημιουργούσε απομονωμένα δωμάτια μελέτης σε μια βιβλιοθήκη. Οι ουρές των ζώων, που έγιναν το μούσι του πορτρέτου, χρησιμοποιήθηκαν ως ξεσκονόπανα.
Χρησιμοποιώντας καθημερινά αντικείμενα, τα πορτρέτα ήταν ταυτόχρονα έργα ζωγραφικής διακόσμησης και νεκρής φύσης. Τα έργα του έδειχναν όχι μόνο τη φύση και τον άνθρωπο, αλλά και πόσο στενά σχετίζονταν.
Εκείνη την εποχή, όταν κυκλοφόρησε δημόσια ένα πορτρέτο, ορισμένοι μελετητές, που είχαν στενή σχέση με την κουλτούρα του βιβλίου, υποστήριξαν ότι γελοιοποιούσε την ευρυμάθεια.
Ο βιβλιοθηκάριος, 1566
Στην πραγματικότητα, ο Αρτσιμπόλντο επέκρινε την κακή συμπεριφορά των πλουσίων και έδειξε, μέσω της τέχνης του, το τι συνέβαινε εκείνη την εποχή. Στο The Librarian, αν και ο πίνακας μπορεί να έμοιαζε αστείος, περιείχε και μια κριτική για τους πλούσιους που μάζευαν βιβλία μόνο για να τα έχουν και όχι για να τα διαβάσουν.
Οι κριτικοί τέχνης συζητούν αν οι πίνακές του ήταν ευφάνταστοι ή προϊόν ενός διαταραγμένου μυαλού. Η πλειονότητα ωστόσο υποστηρίζει την άποψη ότι, δεδομένης της γοητείας της Αναγέννησης με τους γρίφους και τα περίεργα (για παράδειγμα, τα γκροτέσκ κεφάλια του Λεονάρντο ντα Βίντσι), ο Αρτσιμπόλντο, όχι μόνο ήταν ανισόρροπος, αλλά τροφοδοτούνταν από τη εποχή του.
Οι κριτικοί τέχνης συζητούν αν οι πίνακές του ήταν ευφάνταστοι ή προϊόν ενός διαταραγμένου μυαλού. Η πλειονότητα ωστόσο υποστηρίζει την άποψη ότι, δεδομένης της γοητείας της Αναγέννησης με τους γρίφους και τα περίεργα (για παράδειγμα, τα γκροτέσκ κεφάλια του Λεονάρντο ντα Βίντσι), ο Αρτσιμπόλντο, όχι μόνο ήταν ανισόρροπος, αλλά τροφοδοτούνταν από τη εποχή του.
Ο μάγειρας. Όταν τον δει κανείς ανάποδα, τα γουρούνια που θηλάζουν μοιάζουν με το κεφάλι του μάγειρα, 1570
Αναστρέψιμη κεφαλή με καλάθι με φρούτα
Στις αρχές του 20ου αιώνα, τα έργα του ανακαλύφτηκαν ξανά, ειδικά οι πολλαπλές εικόνες και τα οπτικά λογοπαίγνια του, από σουρεαλιστές καλλιτέχνες όπως ο Νταλί, και επηρέασε πολλούς καλλιτέχνες.
Ο νομικός, 1566
Σήμερα, τα έργα του Αρτσιμπόλντο χρησιμοποιούνται από ψυχολόγους και νευροεπιστήμονες για να προσδιορίσουν την παρουσία βλαβών στα ημισφαίρια του εγκεφάλου που αναγνωρίζουν παγκόσμιες και τοπικές εικόνες και αντικείμενα.
Οι τέσσερις εποχές σε ένα κεφάλι, 1590
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου